بررسي اثربخشي طرح‌واره‌درماني فردي بر نشانه‌هاي وسواس در دختران نوجوان

زمينه و هدف: طرح‌واره‌هاي ناسازگار، عميق‌ترين مؤلفه‌هاي شناختي‌هيجاني هستند كه موجب بروز وسواس مي‌شوند. هدف پژوهش حاضر بررسي اثربخشي طرح‌واره‌درماني فردي بر نشانه‌هاي وسواس در دختران نوجوان بود.روش‌بررسي: روش پژوهش، نيمه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون و پس‌آزمون و پيگيري دوماهه همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ آماري پژوهش را تمامي دانش‌آموزان دختر دورهٔ اول متوسطه پايهٔ نهم شهرستان قدس در سال تحصيلي ۹۹-۱۳۹۸ تشكيل دادند. از بين آن‌ها سي دانش‌آموز به‌صورت دردسترس انتخاب شدند و با گمارش تصادفي در دو گروه طرح‌واره‌درماني فردي و گواه قرار گرفتند. شركت‌كننده‌ها براي پيش‌آزمون و پس‌آزمون و پيگيري به پرسش‌نامهٔ وسواسي-جبري مادزلي (هودگسون و راچمن، ۱۹۷۷) پاسخ دادند. طرح‌واره‌درماني يانگ و همكاران (۲۰۰۶) طي دوازده جلسهٔ فردي به‌مدت زمان هر جلسه نود دقيقه براي گروه آزمايش برگزار شد. تحليل داده‌ها با استفاده از آزمون‌ خي‌دو، روش آماري تحليل واريانس با اندازه‌گيري مكرر و آزمون تعقيبي بونفروني در سطح معناداري ۰٫۰۵ با نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۴ صورت گرفت. يافته‌ها: نتايج نشان داد، طرح‌واره‌درماني براي گروه آزمايش موجب كاهش نشانه‌هاي وسواس درمقايسه با گروه گواه شد (۰/۰۲۵=p). ميانگين نشانه‌هاي وسواس در طول زمان مطالعه بين گروه‌هاي آزمايش و گواه تفاوت معناداري را نيز نشان داد (۰/۰۰۱ p). در گروه آزمايش در متغير نشانه‌هاي وسواس، بين ميانگين‌هاي مراحل پيش‌آزمون با پس‌آزمون (۰/۰۰۲=p) و پيش‌آزمون با پيگيري (۰/۰۰۱=p) تفاوت معنادار مشاهده شد و معنادارنبودن ميانگين‌ها در مراحل پس‌آزمون و پيگيري، ماندگاري اين تأثير را در مرحلهٔ پيگيري نشان داد (۰/۰۷۴=p). نتيجه‌گيري: براساس يافته‌هاي پژوهش، طرح‌واره‌درماني فردي بر كاهش نشانه‌هاي وسواس نوجوانان مؤثر است و كارايي دارد. بدين‌ترتيب به‌كارگيري طرح‌واره‌درماني فردي در كاهش نشانه‌هاي وسواس دختران نوجوان به‌ويژه در مدارس پيشنهاد مي‌شود.