تعيين اثربخشي طرح‌واره‌درماني بر تنظيم شناختي هيجان پرستاران بخش مراقبت‌هاي ويژه

زمينه و هدف: مواجههٔ پرستاران با استرس‌هاي فردي، ارتباطي و سازماني موجب افت ويژگي‌هاي مثبت روان‌شناختي همچون تنظيم هيجان در آن‌ها مي‌شود كه پيامدهايي را مانند كاهش كيفيت خدمات، در پي دارد. پژوهش حاضر با هدف تعيين اثربخشي طرح‌واره‌درماني بر تنظيم شناختي هيجان پرستاران بخش مراقبت‌هاي ويژه انجام شد.روش‌بررسي: روش پژوهش نيمه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با گروه گواه و پيگيري دوماهه بود. جامعۀ آماري را پرستاران شاغل در بخش مراقبت‌هاي ويژهٔ بيمارستان‌هاي شهداي تجريش و شهيد طالقاني شهر تهران در سال ۱۴۰۰ تشكيل دادند. چهل نفر از پرستاران واجد شرايط داوطلب به‌صورت دردسترس براساس ملاك‌هاي ورود وارد مطالعه شدند و به‌طور تصادفي در گروه آزمايش و گروه گواه (هر گروه بيست نفر) قرار گرفتند. گروه آزمايش در يازده جلسهٔ ۷۵تا۹۰دقيقه‌اي مداخلۀ طرح‌واره‌‌درماني را دريافت كرد؛ اما گروه گواه مداخله‌اي دريافت نكرد. هر دو گروه قبل و بعد از مداخله و در مرحلۀ پيگيري، پرسش‌نامۀ تنظيم شناختي هيجان (گارنفسكي و همكاران، ۲۰۰۱) را تكميل كردند. داده‌ها با استفاده از آزمون تحليل واريانس با اندازه‌گيري‌هاي مكرر و آزمون تعقيبي بونفروني در نرم‌افزار SSPS نسخهٔ ۲۵ تحليل شد. سطح معناداري آزمون‌هاي آماري ۰/۰۵ بود.يافته‌ها: اثر زمان و اثر گروه و اثر متقابل زمان و گروه بر متغير تنظيم شناختي هيجان معنادار بود (۰/۰۰۱ p). در گروه طرح‌واره‌درماني، نمرات تنظيم شناختي هيجان در مراحل پس‌آزمون درمقايسه با پيش‌آزمون افزايش معناداري يافت (۰/۰۰۱=p). همچنين در گروه طرح‌واره‌درماني بين مراحل پس‌آزمون و پيگيري در متغير تنظيم شناختي هيجان تفاوت معناداري مشاهده نشد كه حاكي از ماندگار اثربخشي مداخله در مرحلهٔ پيگيري بود (۰/۹۸۶=p). نتيجه‌گيري: براساس يافته‌ها، طرح‌واره‌درماني موجب بهبود تنظيم شناختي هيجان پرستاران بخش مراقبت ويژه مي‌شود؛ بنابراين مي‌توان از اين رويكرد درماني به‌عنوان روش مداخله‌اي مؤثر بر تنظيم شناختي هيجان و درنتيجه سلامت روان‌شناختي پرستاران بهره‌مند شد.