شناخت بازنمايي افراد داراي معلوليت در رسانه‌هاي ايران

زمينه و هدف: رسانه‌ها نقش بسزايي در آموزش افراد داراي معلوليت و نيز آموزش ساير افراد جامعه درقبال افراد داراي معلوليت، ايفا مي‌كنند. رسانه‌هاي امروز كشور كمتر به اين رسالت مهم توجه داشته‌اند. اين تحقيق با هدف شناخت بازنمايي افراد داراي معلوليت در رسانه‌هاي ايران انجام شد. روش‌بررسي: پژوهش با رويكرد كيفي و با روش گراندد‌تئوري (داده‌بنياد) انجام گرفت. به‌منظور نيل به هدف پژوهش، ابزار مصاحبه‌ٔ عميق نيمه‌ساختاريافته به‌كار رفت. با يازده نفر از خبرگان رسانه‌ها در ايران مصاحبه شد. منظور از خبرگان رسانه در اين پژوهش افرادي بودند كه حداقل ده سال سابقهٔ كار رسانه‌اي ازجمله مطبوعات، خبرگزاري‌ها، راديو و تلويزيون داشتند يا در صورت داشتن تجربهٔ كمتر از تحصيلات كارشناسي‌ارشد يا بيشتر مرتبط با حوزهٔ رسانه برخوردار بودند. همچنين براي اعتباربخشيدن به تحقيق از تكنيك مثلث‌سازي و دو نظريهٔ «برچسب‌زني» و «استفاده و رضامندي» استفاده شد. كدگذاري سه‌گانه (مضمون و زيرمضمون و كد) براي تحليل محتواي مصاحبه‌هاي عميق نيمه‌ساختاريافته به‌كار رفت. يافته‌ها: يافته‌ها در قالب سيزده زيرمقوله و شش مقولهٔ اصلي ظهور يافت. سياست‌گذاري رسانه‌اي، شناسايي نيازها، آموزش عمومي، آموزش افراد داراي معلوليت، بازتاب اخبار افراد داراي معلوليت و گسترش سخت‌افزاري و نرم‌افزاري رسانه‌هاي نمايشي براي افراد داراي معلوليت به‌عنوان مقوله‌هاي اصلي مشخص شدند.نتيجه‌گيري: براساس يافته‌هاي پژوهش، تأسيس شبكه‌هاي راديويي، تلويزيوني، تخصيص بخشي از اخبار خبرگزاري‌ها به جمعيت معلول كشور و به‌كارگيري هنرمندان داراي معلوليت در عرصه‌هاي هنرهاي نمايشي تئاتر و سينما مي‌تواند موجب بازنمايي بهتر و ارتقاي سطح اجتماعي زندگي افراد داراي معلوليت شود.