تبيين پيشرفت تحصيلي براساس باورهاي فراشناختي با معناي تحصيل در دانش‌آموزان پسر پايهٔ يازدهم

زمينه و هدف: پيشرفت تحصيلي و جلوگيري از بروز ناتواني‌هاي يادگيري دانش‌آموزان يكي از شاخص‌هاي مهم در ارزشيابي آموزش‌وپرورش است و در اين نظام براي رسيدن به هدف بيان‌شده، كوشش‌هاي فراواني صورت مي‌گيرد. هدف پژوهش حاضر تبيين پيشرفت تحصيلي براساس باورهاي فراشناختي با معناي تحصيل در دانش‌آموزان پسر پايهٔ يازدهم بود. روش‌بررسي: اين پژوهش به‌روش توصيفي‌همبستگي انجام شد. جامعهٔ آماري پژوهش را ۳۰۱۵ نفر از دانش‌آموزان پسر پايهٔ يازدهم مدارس ناحيهٔ دو شهر رشت در سال تحصيلي ۱۳۹۸-۹۹ تشكيل دادند كه از بين آن‌ها تعداد ۶۰۰ نفر نمونهٔ واجد شرايط و داوطلب به‌روش نمونه‌گيري دردسترس انتخاب و وارد مطالعه شدند. جمع‌آوري داده‌هاي لازم با استفاده از ميانگين معدل پايان ترم دانش‌آموزان و پرسش‌نامهٔ باورهاي فراشناختي (ولز و كاترايت-هاتن، ۲۰۰۴) و پرسش‌نامهٔ معناي تحصيل (هندرسون-گينك و اسميت، ۲۰۰۶) صورت گرفت. به‌منظور تحليل داده‌ها علاوه‌بر شاخص‌هاي آمار توصيفي، از همبستگي اسپيرمن و مدل‌سازي معادلات ساختاري در سطح معناداري ۰٫۰۵ و نرم‌افزارهاي SPSS نسخهٔ ۲۴ و Smart Pls نسخهٔ ۳ استفاده شد.يافته‌ها: نتايج حاصل از مدل‌سازي معادلات ساختاري نشان داد، در كل نمونه تمامي ضرايب مسير از لحاظ آماري معنا‌دار است (۰٫۰۰۱ p). ازطرفي نتايج مشخص كرد، باورهاي فراشناختي بر پيشرفت تحصيلي اثر مثبت دارد (۰٫۳۳۳=β و ۰٫۰۰۱ p)؛ همچنين باورهاي فراشناختي بر معناي تحصيل داراي تأثير مثبت است (۰٫۶۹۲=β و ۰٫۰۰۱ p) و معناي تحصيل بر پيشرفت تحصيلي اثر مثبت دارد (۰٫۴۰۱= βو ۰٫۰۰۱ p).نتيجه‌گيري: براساس يافته‌هاي اين پژوهش نتيجه‌گيري مي‌شود، براي تبيين پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان، مي‌توان به نقش باورهاي فراشناختي و معناي تحصيل توجه كرد. سازمان‌ها و افرادي مانند آموزش‌و‌پرورش، پژوهشگاه مطالعات تعليم و تربيت، روان‌شناسان، مشاوران و اولياي دانش‌آموزان مي‌توانند از نتايج اين پژوهش استفاده كنند.