اثر بخشي طرحواره‌درماني بر تحمل ناكامي و قلدري نوجوانان پسر ۱۳ تا ۱۴ سالهٔ شهر تهران

زمينه و هدف: امروزه نوجوانان نقش مهمي در پويايي و تداوم حيات نظام اجتماعي و رشد و توسعهٔ همه جانبهٔ آن دارند. پژوهش حاضر با هدف «بررسي اثربخشي طرحواره‌درماني بر تحمل ناكامي و قلدري نوجوانان پسر ۱۳ تا ۱۴ سالهٔ شهر تهران» انجام شده است.روش‌بررسي: اين پژوهش به شيوهٔ نيمه‌‌آزمايشي با طرح پيش‌‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه اجرا شد. جامعهٔ آماري پژوهش را تمامي ‌دانش‌‌آموزان پسر دورهٔ‌ متوسطهٔ‌ دوم منطقهٔ ۱۴ شهر تهران در سال تحصيلي ۹۸-۱۳۹۷ تشكيل دادند كه از ميان آن‌ها با استفاده از روش نمونه‌گيري خوشه‌‌اي چندمرحله‌اي سي نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند و به‌طور تصادفي در دو گروه آزمايش و گواه قرار گرفتند. دانش‌‌آموزان گروه آزمايش ده جلسهٔ ۶۰ دقيقه‌اي طرحواره‌درماني دريافت كردند. ابزار اندازه‌گيري شامل پرسشنامهٔ قلدري ايلي‌نويز نسخهٔ ۲۰۰۱ و پرسشنامهٔ استاندارد تحمل ناكامي هارينگتون نسخهٔ ۲۰۰۵ بود. به‌منظور تجزيه‌وتحليل داده‌ها از نرم‌افزار آماري SPSS استفاده شد. همچنين علاوه بر روش‌هاي آمار توصيفي، از روش آماري تحليل كوواريانس، براي تجزيه‌وتحليل داده‌هاي پژوهش استفاده گرديد.يافته‌ها: طرحواره‌درماني به‌طور معناداري باعث كاهش ميانگين قلدري (۰٫۰۰۱ p و ۴۳٫۸۸=F) و تحمل ناكامي (۰٫۰۰۱ p و ۲۶٫۶۳=F) دانش‌‌آموزان در مرحلهٔ پس‌آزمون شد؛ به‌طوري كه ۴۶ درصد تغييرات قلدري و ۲۵ درصد تغييرات تحمل ناكامي ناشي از تأثير طرحواره‌درماني بود.نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج به‌دست‌آمده مي‌توان گفت طرحواره‌درماني در كاهش قلدري و افزايش تحمل ناكامي دانش‌‌آموزان پسر مؤثر بوده است. بنابراين پيشنهاد مي‌شود از اين شيوهٔ درماني در مدارس و مراكز تربيتي استفاده گردد.