اثربخشي آموزش توانايي‌هاي شناختي مبتني‌بر رويكرد كتل-هورن-كارول بر حافظهٔ فعال دانش‌آموزان پسر مقطع ابتدايي داراي اختلال يادگيري خاص از نوع اختلال خواندن

زمينه و هدف: دانش‌آموزان داراي اختلال خواندن به‌دليل نقص حافظهٔ فعال، مشكلات تحصيلي زيادي دارند؛ بنابراين، هدف اين پژوهش بررسي اثربخشي آموزش توانايي‌هاي شناختي مبتني‌بر رويكرد كتل-هورن-كارول بر حافظهٔ فعال دانش‌آموزان داراي اختلال يادگيري خاص از نوع اختلال خواندن بود.روش‌بررسي: روش پژوهش، نيمه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون-پس‌آزمون و پيگيري همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ آماري را دانش‌آموزان پسر پايهٔ سوم ابتدايي داراي اختلال يادگيري خاص از نوع اختلال خواندن در شهر تهران در سال تحصيلي ۹۷-۱۳۹۶ تشكيل دادند. از بين آن‌ها ۳۰ دانش‌آموز داوطلب واجد شرايط، انتخاب شدند و به‌طور تصادفي در دو گروه آزمايشي و گواه قرار گرفتند. ابزار استفاده‌شده، مقياس حافظهٔ فعال از نسخهٔ چهارم مقياس هوشي وكسلر كودكان (وكسلر، ۲۰۰۳) بود كه قبل و بعد از مداخله و در مرحلهٔ پيگيري بر گروه‌هاي آزمايش و گواه اجرا شد. آزمودني‌هاي گروه آزمايش در ۳۰ جلسه تحت آموزش‌هاي شناختي قرار گرفتند و گروه گواه هيچ آموزش ويژه‌اي دريافت نكرد. تحليل داده‌ها با روش تحليل واريانس با اندازه‌گيري مكرر در نرم‌افزار SSPS نسخۀ ۱۶ انجام پذيرفت. سطح معناداري ۰٫۰۱ در نظر گرفته شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد، تفاوت معنا‌داري در متغيرهاي وابستۀ «ظرفيت عدد» (۰٫۰۰۱=p)، «توالي عدد-حرف»(۰٫۰۰۱=p) و «محاسبات» (۰٫۰۰۵=p) بين گروه‌هاي آزمايش و گواه وجود داشت. آزمون‌هاي اثرات درون‌آزمودني مرتبط با بررسي متغيرهاي وابسته در سه مرحلهٔ پيش‌آزمون و پس‌آزمون و پيگيري نيز مشخص كرد، تفاوت معناداري در ميزان ظرفيت عدد (۰٫۰۰۱=p)، توالي عدد-حرف (۰٫۰۰۱=p) و محاسبات (۰٫۰۰۱=p) بين سه مرحلهٔ اندازه‌گيري وجود داشت. اندازهٔ اثر براي ظرفيت عدد ۰٫۳۱، براي توالي عدد-حرف ۰٫۲۱ و براي محاسبات ۰٫۴۴ بود. نتيجه‌گيري: براساس يافته‌هاي اين پژوهش نتيجه گرفته مي‌شود كه آموزش‌هاي مبتني‌بر رويكرد كتل-هورن-كارول سبب بهبود عملكرد حافظهٔ فعال دانش‌آموزان با اختلال خواندن مي‌شود و مي‌توان از آن به‌عنوان روشي مداخله‌اي بهره برد.