تدوين برنامهٔ آموزشي لالايي و ترانه‌هاي حركتي و ريتميك و اثربخشي آن بر مهارت‌هاي ارتباطي و تعامل والد-كودك ناشنواي كاشت حلزون‌شدهٔ زير سه سال

زمينه و هدف: كودكان ناشنواي كاشت حلزون‌شده به ترانه‌هاي مادرشان علاقه‌مند هستند و ترجيح مي‌دهند صداي ترانه‌خواندن مادر خود را بشنوند؛ ازاين‌رو، پژوهش حاضر با هدف تدوين برنامهٔ آموزشي لالايي و ترانهٔ كودكانه به‌همراه حركت و بازي و اثربخشي آن بر مهارت‌هاي ارتباطي و تعامل والد-كودك ناشنواي كاشت حلزون‌شده انجام شد.روش‌بررسي: روش پژوهش، شبه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ پژوهش را تمامي جفت مادران شنوا و كودكان ناشنواي كاشت حلزون شنوايي كمتر از سه سال (پيش‌زباني) ايراني تشكيل دادند. تعداد ۲۲ جفت با روش نمونه‌گيري غيرتصادفي هدف‌مند و دردسترس از مركز كاشت رسول‌اكرم‌(ص) انتخاب شدند (ده جفت در گروه آزمايش و دوازده جفت در گروه گواه). داده‌ها با ويراست دوم مقياس طبقه‌بندي عملكرد ادراك شنيداري (آرچبولد و همكاران، ۱۹۹۵)، مقياس درجه‌بندي وضوح كلامي (آلن و همكاران، ۱۹۹۸) و مقياس تعامل والد-كودك (پيانتا، ۱۹۹۴) جمع‌آوري شد. صرفاً گروه آزمايش در طي چهار ماه در جلسات گروهي والد-كودك‌محور به‌مدت شانزده ساعت با برنامهٔ آموزشي تدوين‌شده شركت كرد؛ اما گروه گواه فقط از كلاس‌هاي توان‌بخشي مركز كاشت يا مراكز محل سكونت خويش بهره برد. تحليل داده‌ها با استفاده از تحليل كوواريانس تك‌متغيري در نرم‌افزار SSPS نسخهٔ ۲۳ در سطح معناداري ۰٫۰۵ صورت گرفت. يافته‌ها: با حذف اثر پيش‌آزمون، مهارت‌هاي ارتباطي گروه آزمايش تفاوت معناداري در متغيرهاي درك شنيداري و وضوح توليد گفتار با گروه گواه داشت (۰٫۰۰۱ p). تعامل والد-كودك در حوزه‌هاي نزديكي، وابستگي و كاهش تعارض معنادار نبود؛ تنها در خرده‌مقياس نزديكي اندازهٔ اثر با مقدار ۰٫۱۱ بين كم و متوسط بود و در ارزيابي كيفي والدين نيز ارتقا يافت.نتيجه‌گيري: يافته‌هاي پژوهش اثربخشي برنامهٔ آموزشي لالايي و ترانه‌هاي حركتي و ريتميك را بر افزايش درك شنيداري و وضوح كلامي و حداقل بر يكي از مؤلفه‌هاي مقياس تعامل والد-كودك يعني نزديكي نشان داد؛ ازاين‌رو مي‌تواند برنامه‌اي مفيد آموزشي درجهت افزايش يادگيري ديگر اختلالات گروه استثنايي نيز باشد.