مقايسهٔ اختلال اضطراب بيماري با اختلال وسواس فكري‌عملي و اختلال اضطراب فراگير براساس سازه‌هاي فراتشخيصي شناختي

زمينه و هدف: همپوشي نشانه‌شناختي اختلال اضطراب بيماري با اختلال‌هاي وسواس و اضطراب فراگير توجه پژوهشگران را به فرايندهاي شناختي مشترك ميان آن‌ها جلب كرده است. هدف پژوهش حاضر، مقايسهٔ اختلال اضطراب بيماري با اختلال‌ وسواس و اختلال اضطراب فراگير در سازه‌هاي فراتشخيصي شناختي بود.روش‌بررسي: روش پژوهش حاضر علّي‌مقايسه‌اي بود. جامعهٔ آماري اين مطالعه را تمامي بيماران مبتلا به اختلال اضطراب بيماري، اختلال وسواس فكري‌عملي و اختلال اضطراب فراگير تشكيل دادند كه در سال ۱۳۹۸ به درمانگاه‌هاي دو بيمارستان حافظ و ابن‌سينا در شهر شيراز مراجعه كردند. نمونهٔ پژوهش را پانزده بيمار مبتلا به اضطراب بيماري، پانزده بيمار مبتلا به وسواس و پانزده بيمار مبتلا به اضطراب فراگير تشكيل دادند كه به‌شيوهٔ غيرتصادفي و هدفمند انتخاب شدند. ابزارهاي پژوهش شامل پرسش‌نامه‌ٔ كمال‌گرايي (هيل و همكاران، ۲۰۰۴)، مقياس نگرش مسئوليت‌پذيري (سالكووسكيس و همكاران، ۲۰۰۲)، مقياس عدم تحمل بلاتكليفي (فريستون و همكاران، ۱۹۹۴) و پرسش‌نامهٔ تجديدنظرشدهٔ حساسيت اضطرابي (تيلور و كاكس، ۱۹۹۸) بود. داده‌ها با آزمون‌هاي تحليل واريانس تك‌متغيره، خي‌دو، تحليل واريانس چندمتغيره و آزمون تعقيبي LSD در سطح معناداري ۰٫۰۵ در نرم‌افزار SPSS نسخۀ ۲۶ تحليل شد.يافته‌ها: نتايج نشان داد، بين سه گروه اختلال اضطراب بيماري، اختلال وسواس فكري‌عملي و اختلال اضطراب فراگير، از نظر سازه‌هاي عدم تحمل ابهام (۰٫۷۵۷=p)، كمال‌گرايي (۰٫۸۳۵=p) و مسئوليت‌پذيري (۰٫۶۱۶=p) تفاوت معناداري وجود نداشت؛ اما تفاوت در حساسيت اضطرابي ميان سه گروه معنادار بود (۰٫۰۰۱ p). همچنين در آزمون تعقيبي ميانگين حساسيت اضطرابي در گروه اضطراب بيماري به‌طور معناداري بيشتر از دو گروه ديگر بود (۰٫۰۰۱ p). نتيجه‌گيري: براساس يافته‌هاي پژوهش، سازه‌هاي كمال‌گرايي، مسئوليت‌پذيري و عدم تحمل ابهام از سازه‌هاي شناختي مشترك در اختلال اضطراب بيماري، اختلال وسواس فكري‌عملي و اختلال اضطراب فراگير است؛ باوجوداين، افراد مبتلا به اختلال اضطراب بيماري به‌طور درخورتوجهي از حساسيت اضطرابي بيشتري رنج مي‌برند.