تعيين اثربخشي آموزش تنظيم هيجان بر بهزيستي روان‌شناختي، سازگاري مدرسه و راهبردهاي تنظيم شناختي هيجان در كودكان مضطرب

زمينه و هدف: اضطراب نقش مؤثري در افت ويژگي‌هاي مثبت روان‌شناختي كودكان دارد و يكي از روش‌هاي مؤثر براي بهبود ويژگي‌هاي روان‌شناختي، روش آموزش تنظيم هيجان است؛ بنابراين هدف پژوهش حاضر، تعيين اثربخشي آموزش تنظيم هيجان بر بهزيستي روان‌شناختي، سازگاري مدرسه و راهبردهاي تنظيم شناختي هيجان در كودكان مضطرب بود.روش‌بررسي: روش اين مطالعه، نيمه‌‌‌تجربي با طرح پيش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ پژوهش را كودكان مضطرب مقطع ابتدايي شهر اهواز در سال تحصيلي ۱۳۹۸-۹۹ تشكيل دادند. چهل دانش‌آموز پس از بررسي معيارهاي ورود به مطالعه با روش نمونه‌گيري هدفمند انتخاب شدند و با روش تصادفي ساده به‌كمك قرعه‌كشي در دو گروه (هر گروه بيست نفر) قرار گرفتند. گروه آزمايش هشت جلسهٔ نوددقيقه‌اي آموزش تنظيم هيجان را دريافت كرد و براي گروه گواه آموزشي ارائه نشد. ابزارهاي پژوهش، مقياس بهزيستي روان‌شناختي (ريف، ۱۹۸۹)، سياههٔ سازگاري مدرسه (سينها و سينگ، ۱۹۹۳)، پرسش‌نامهٔ راهبردهاي تنظيم شناختي هيجان (گارنفسكي و همكاران، ۲۰۰۱) و پرسش‌نامهٔ اضطراب كودكان (اسپنس، ۱۹۹۷) بود. داده‌ها با آزمون‌هاي خي‌دو، تي مستقل و تحليل كوواريانس تك‌متغيري در نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۱۹ تحليل شدند.يافته‌ها: نتايج نشان داد بين گروه‌ آزمايش و گروه‌ گواه پس از حذف اثر پيش‌آزمون، در مرحلهٔ پس‌آزمون از نظر متغيرهاي بهزيستي روان‌شناختي (۰٫۰۰۱ p)، سازگاري مدرسه (۰٫۰۰۵=p)، راهبردهاي مثبت تنظيم شناختي هيجان (۰٫۰۰۱ p) و راهبردهاي منفي تنظيم شناختي هيجان (۰٫۰۰۱ p) تفاوت معناداري مشاهده شد. باتوجه به مقدار مجذور اتا، ۸۷درصد از تغييرات بهزيستي روان‌شناختي، ۸۴درصد از تغييرات سازگاري مدرسه، ۹۱درصد از تغييرات راهبردهاي مثبت تنظيم شناختي هيجان و ۸۵درصد از تغييرات راهبردهاي منفي تنظيم شناختي هيجان نتيجهٔ اثربخشي آموزش تنظيم هيجان بود.نتيجه‌گيري: باتوجه به يافته‌هاي پژوهش نتيجه گرفته مي‌شود، آموزش تنظيم هيجان نقش مؤثري در بهبود بهزيستي روان‌شناختي، سازگاري مدرسه و راهبردهاي تنظيم شناختي هيجان در كودكان مضطرب دارد؛ بنابراين روان‌شناسان و درمانگران مي‌توانند از روش آموزش تنظيم هيجان به‌منظور بهبود ويژگي‌هاي روان‌شناختي كودكان مضطرب استفاده كنند.