بررسي نقش مهارت اجتماعي بر خودمراقبتي دربرابر رفتارهاي پرخطر با ميانجيگري تعارض نوجوانان با والدين

زمينه و هدف: خودمراقبتي دربرابر رفتارهاي پرخطر يكي از چالش‌هاي جدي پيش ‌روي دانش‌آموزان است. هدف اين تحقيق بررسي نقش مهارت اجتماعي در خودمراقبتي دربرابر رفتارهاي پرخطر با ميانجيگري تعارض نوجوانان با والدين بود.روش‌بررسي: روش پژوهش در فاز اول، ابزارسازي و در فاز دوم، همبستگي از نوع مدل معادلات ساختاري بود. اين مطالعه در دو فاز انجام شد: فاز اول مربوط به ابزارسازي رفتارهاي پرخطر و فاز دوم مربوط به مدل‌سازي بود. جامعهٔ آماري را دانش‌آموزان دبيرستاني مدارس شهر آمل در پايه‌هاي يازدهم و دوازدهم در سال تحصيلي ۹۹-۱۳۹۸ تشكيل دادند. از بين آن‌ها، تعداد ۳۰۰ نفر براي فاز اول به‌صورت دردسترس و ۳۸۵ نفر در فاز دوم به‌روش نمونه‌گيري تصادفي خوشه‌اي انتخاب شدند. جمع‌آوري داده‌ها با استفاده از پرسشنامهٔ محقق‌ساختهٔ گرايش به رفتارهاي پرخطر، مقياس تعارض والدين و فرزندان (رابين و فاستر، ۱۹۸۹) و مقياس نظام درجه‌بندي مهارت‌هاي اجتماعي (گرشام و اليوت، ۱۹۹۰) صورت گرفت. در فاز اول از تحليل مؤلفهٔ اصلي با چرخش واريماكس، مجذور كاي تقريبي، آلفاي كرونباخ، بازآزمايي، ضريب همبستگي پيرسون و شاخص‌هاي CVI و CVR استفاده شد. در فاز دوم مدل‌سازي، ضريب همبستگي پيرسون و مدل معادلات ساختاري به‌كمك نرم‌افزارهاي SPSS نسخهٔ ۲۲ و AMOSنسخهٔ ۲۲ به‌كار رفت. سطح معناداري در اين پژوهش ۰٫۰۱ در نظر گرفته شد.يافته‌ها: يافته‌هاي مربوط به فاز اول حاكي‌از روايي و پايايي مناسب پرسشنامۀ رفتارهاي پرخطر بود (۰٫۸۵=KMO، ۴٫۰۲۳=۲χ، آلفاي كرونباخ=۰٫۹۲، بازآزمايي=۰٫۷۱). در فاز مدل‌سازي، ضريب مسير بين مهارت اجتماعي با تعارض با والدين (۰٫۰۰۱ p، ۰٫۵۷-=β) و رفتارهاي پرخطر (۰٫۰۰۱ p، ۰٫۳۷-=β) منفي و معنادار به‌دست آمد. تعارض نوجوانان با والدين، رابطهٔ بين خودمراقبتي را با رفتارهاي پرخطر ميانجيگري كرد (۰٫۰۷۱=RMSEA، ۰٫۹۳=AGFI). نتيجه‌گيري: يافته‌هاي مربوط به فاز اول پژوهش بيانگر روايي و پايايي مناسب پرسشنامۀ طراحي‌شدۀ رفتارهاي پرخطر است. يافته‌هاي فاز مدل‌سازي نشان داد، تعارض نوجوانان با والدين موجب كاهش خودمراقبتي دانش‌آموزان و گرايش بيشتر آنان به رفتارهاي پرخطر مي‌شود.