بررسي اثربخشي رفتاردرماني ‌ديالكتيكي بر كنترل هيجان و تاب‌آوري مادران كودكان مبتلا به صرع

زمينه و هدف: مراقبت از كودكان مبتلا به صرع بسيار چالش‌برانگيز و استرس‌زا است و علائم و ناتواني‌هاي مرتبط با شرايط عصبي تأثير عمده‌اي بر افراد، خانواده‌ها و مراقبان دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسي اثربخشي رفتاردرماني‌ ديالكتيكي بر كنترل هيجان و تاب‌آوري مادران كودكان مبتلا به صرع انجام شد.روش‌بررسي: روش پژوهش، نيمه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون و پس‌آزمون و پيگيري دوماهه همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ آماري مطالعه را تمامي مادران كودكان مبتلا به صرع مراجعه‌كننده به بيمارستان‌ پورسيناي شهر رشت در سال ۱۴۰۰ تشكيل دادند كه ۳۲ نفر داوطلب واجد شرايط به‌روش نمونه‌گيري دردسترس بررسي شدند. سپس به‌روش تصادفي (قرعه‌كشي) در دو گروه رفتاردرماني ‌ديالكتيكي و گواه (هر گروه شانزده نفر) قرار گرفتند. رفتاردرماني ديالكتيكي مارشا لينهان (۱۹۷۰) در ده جلسه صرفاً براي گروه آزمايش به‌كار رفت. ابزارهاي پژوهش، پرسش‌نامۀ كنترل هيجاني (راجر و نجاريان، ۱۹۸۹) و مقياس تاب‌آوري كانر-ديويدسون (كانر و ديويدسون، ۲۰۰۳) بود. داده‌ها با استفاده از آزمون خي‌دو، آزمون تحليل واريانس با اندازه‌‌گيري مكرر و آزمون تعقيبي بونفروني در نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۶ در سطح معناداري ۰٫۰۵ تحليل شدند.يافته‌ها: اثر گروه، اثر زمان و اثر متقابل گروه و زمان بر متغيرهاي كنترل هيجان و مؤلفه‌هاي آن (بازداري هيجاني، كنترل پرخاشگري، عدم نشخوار، كنترل خوش‌خيم) و متغير تاب‌آوري معنادار بود (۰٫۰۰۱ p). نمرات پس‌آزمون و پيگيري متغير كنترل هيجان و مؤلفه‌هاي مذكور و متغير تاب‌آوري در گروه آزمايش درمقايسه با نمرات پيش‌آزمون به‌صورت معناداري افزايش يافت (۰٫۰۰۱ p). در همهٔ متغيرهاي مذكور بين ميانگين‌هاي پس‌آزمون و پيگيري متغيرهاي مذكور تفاوت معنا‌داري مشاهده نشد كه حاكي‌از ماندگاري تأثير مداخله در مرحلۀ پيگيري بود (۰٫۰۵ p). نتيجه‌گيري: براساس يافته‌ها، رفتاردرماني ديالكتيك بر افزايش كنترل هيجان و تاب‌آوري مادران كودكان مبتلا به صرع اثربخش است؛ بنابراين مشاوران و درمانگران مي‌توانند به‌منظور بهبود و افزايش كنترل هيجان و تاب‌آوري مادران كودكان مبتلا به صرع يا بيماري‌هاي مشابه، از رفتاردرماني ديالكتيكي استفاده كنند.