بررسي اثر جايگزيني زئوليت و خاكستر سبوس برنج با كاني هاي مختلف رسي بر رفتار خاك هاي آلوده

نشت فلزات سنگين و سمي، يكي از مهم‌ترين عوامل ايجاد آلودگي در خاك‌ها است. عناصر سنگين توسط فاضلاب‌هاي آلوده به اين فلزات و يا از طريق نشت از مخازن ذخيره و خطوط لوله انتقال آن‌ها وارد محيط‌زيست مي گردد، كه پيامد آن آلودگي خاك و آب‌هاي زيرزميني به اين تركيبات سمي مي باشد. حضور فلزات سنگين در خاك باعث تغيير در ساختار و معادلات رفتاري خاك مي شود كه اين امر موجب تغيير در پارامترهاي مكانيكي، فيزيكي و شيميايي خاك مي گردد. با توجه به اين كه ملاحظات اقتصادي همواره به‌عنوان يكي از اصول اساسي در طرح ها مطرح مي گردد، استفاده از جاذب‌هاي طبيعي و ارزان‌قيمتي كه داراي فراواني كافي در طبيعت نيز باشند، به‌عنوان يكي از راهكارهاي بهسازي در خاك‌هايي كه در معرض آلوده قرار دارند، مورد توجه پژوهشگران است. در اين تحقيق از دو رويكرد به رفتار خاك هاي آلوده پرداخته شده است. در رويكرد اول، رفتار كاني هاي مختلف رسي در حالت آلوده با فلز سنگين نيترات روي، مورد بررسي قرار گرفته و براي اين منظور تركيب ماسه با 20% ريزدانه رسي انتخاب و تأثير تغيير نوع كاني رسي بر پارامترهاي مقاومتي در دو حالت آلوده و غيرآلوده با يكديگر مقايسه شده است. در رويكرد دوم، 10% از ريزدانه هاي رسي حذف و جاذب فلزات سنگين (زئوليت و خاكستر سبوس برنج) جايگزين ريزدانه هاي رسي شده و تغييرات مقاومتي مورد بررسي قرار مي گيرد. ورود فلزات سنگين به خاك هاي رسي با خاصيت خميري كم، سبب كاهش مقاومت نهايي نسبت شده است وليكن مقاومت نهايي در تركيب خاك كائولينيت دار به همراه جاذب زئوليت در حدود 50% درصد نسبت به مقاومت خاك كائولينيت دار بدون جاذب در هر دو حالت آلوده و غيرآلوده افزايش يافته است. اگرچه جايگزيني جاذب هاي زئوليت و خاكستر سبوس برنج با هر دو نوع ريزدانه رسي (كائولينيت و بنتونيت) سبب افزايش حدوداً 50% تا 60% در مقاومت نهايي شده است، وليكن با توجه به اين كه ظرفيت جذب زئوليت در حدود 34% درصد نسبت به خاكستر سبوس برنج بيشتر است. بر همين اساس مي توان گفت استفاده از جاذب زئوليت در تركيب، سبب افزايش عملكرد ژئوتكنيكي و زيست محيطي تركيب مي گردد.