بررسي كيفيت آب رودخانه كرج بر اساس مطالعه بزرگ بي‌مهرگان كفزي

يكي از روش‌هاي مناسب جهت تعيين سلامت و تاثير فعاليت‌هاي انساني بر كاهش كيفيت رودخانه‌ها، ارزيابي آن‌ها با استفاده از جمعيت ماكروبنتوزها به عنوان شاخص آلودگي آب مي‌باشد. در اين مطالعه تنوع و فراواني ماكروبنتوزهاي رودخانه كرج مورد بررسي قرار گرفت. اين مطالعه در4 ماه مرداد، شهريور، مهر و آبان و در 6 ايستگاه در سال 1401 انجام شد. نمونه برداري با استفاده از دستگاه سوربر با سطح نمونه برداري 30×35 سانتي متر و سه تكرار در هر ايستگاه انجام و به آزمايشگاه منتقل شد. همچنين شاخص‌هاي تنوع شانون-وينر و شاخص‌هاي زيستي هيلسنهوف، BMWP، EPT، درصد خانواده غالب و غناي گونه اي در همه ايستگاه‌هاي مورد مطالعه محاسبه گرديد. در مجموع ۱۴ خانواده از بزرگ بي‌مهرگان كفزي، متعلق به  ۷ راسته و ۴ رده شدند. در تمامي ايستگاه‌ها خانواده Baetidae از راسته Ephemeroptera غالب بود. بيشترين تنوع در ماه مرداد مشاهده شد. در كل شاخص‌هاي تنوع در ايستگاه‌هاي بالادست رودخانه بيشتر از پايين‌دست بود. شاخص درصد خانواده غالب بيشترين فراواني مربوط به خانواده Baetidae  و حدود ۷۲ درصد شاخص EPT در تمامي ايستگاه‌ها مربوط به سه ايستگاه بالادست سد بود. شاخص BMWP  تمام ايستگاه‌ها را در طبقه خيلي بد و آلودگي شديد قرار داد. شاخص هيلسنهوف ايستگاه پل‌خواب را در رتبه‌ي خيلي خوب (امكان آلودگي بسياراندك) ، ايستگاه‌هاي آسارا، سيرا، وينه و پوركان را در طبقه بندي كيفيت خوب (احتمال مقدار آلودگي آلي) و ايستگاه آدران را نيز در رتبه‌ي مناسب (آلودگي آلي نسبتا قابل ملاحظه) ارزيابي كرد. شاخص شانون تمامي ايستگاه‌ها را در وضعيت نسبتا آلوده تشخيص داد. در مجموع شاخص زيستي هيلسنهوف شاخص مناسبي براي ارزيابي كيفيت رودخانه كرج مي باشد و طبق اين شاخص، رودخانه كرج در وضعيت كيفي متوسط قرار دارد.