بررسي فقهي و حقوقي مالكيت پسماندهاي جامد شهري

امروزه هر شئ به‌ظاهر بي‌فايده‌اي كه نمي‌تواند نيازهاي مالك را پاسخ دهد و پسماند يا زباله تلقي مي‌شود، مي‌تواند كالايي ارزشمند و به‌تعبيري طلاي كثيف يا سياه محسوب شود. برخي از پسماندها پس از بازيافت به كالاهاي ارزشمندي تبديل مي‌شوند؛ برخي از زباله‌ها براي سوختن و توليد انرژي در نيروگاه‌ها به كار گرفته شده و پسماندهاي خوراكي ممكن است براي توليد كود و كمپوست استفاده شوند. پس از آنكه مالك پسماند از آن دست كشيد و آن را در كنار سطل يا داخل زباله قرار داد، به‌طور معمول، نهاد متصدي كه ممكن است شهرداري يا شركت تابع آن باشد اقدام به جمع‌آوري پسماند مي‌كند و گهگاه اشخاص ديگري اقدام به برداشتن برخي از زباله‌ها از سطل‌هاي مذكور مي‌كنند. اين امر ممكن است موجب بروز اختلاف و نزاع بين اين اشخاص و مالك سطل‌هاي زباله شود. در سطح كلان‌تر نيز پس از جمع‌آوري زباله‌ها و انباشت و بازيافت، مسئلۀ مالكيت آن‌ها مطرح مي‌شود. حقوق كشورمان فاقد مقرراتي در خصوص مالكيت پسماند است و باتوجه‌به خلأ قانوني و عدم‌پيشينۀ تحقيقي در اين خصوص، حل اختلافات در سطح خرد و كلان نيازمند بررسي جامعي است.