مدل‎سازي استوكستيك و پيش‏ بيني رفتار بلندمدت خصوصيات مختلف بار رسوبي معلق رودخانه

تغيير رفتار جريان رودخانه‌ها به دليل وقوع پديده تغيير اقليم در سال‌هاي گذشته منجر به افزايش رخدادهاي هيدرولوژيكي شديد از جمله سيل‌هاي بزرگ به همراه رسوبات زياد شده است كه ضرورت شناخت مشخصات مختلف رسوبات رودخانه‌‏اي را براي برنامه‌ريزي و طراحي سازه‌هاي آبي را بسيار پر اهميت كرده است. در اين مطالعه به‌صورت نوآورانه، با توسعه شاخص جديد رسوب استاندارد (SSI)، مشخصات مختلف داده‌‏هاي رسوب از جمله تابع چگالي احتمال، بزرگي، شدت رسوب و غيره به ازاي يك فرآيند شبيه‌‏سازي مونت‏كارلو در رودخانه‌‏هاي غرب حوضه درياچه اروميه تعيين گرديد. بدين منظور، ابتدا سري داده‌هاي رسوب جريان رودخانه به ازاي مدل‌هاي مختلف منحني دبي- رسوب، تعيين و سپس سري داده‏‌هاي مصنوعي رسوب (به تعداد 1000 سري) با استفاده از مدل استوكستيك مناسب توليد و براي پايش و تعيين خصوصيات مختلف رسوب استفاده شد. نتايج نشان داد كه در اكثر ايستگاه‌ها روش محاسبه و برآورد رابطه دبي- رسوب به ازاي روش نوآورانه اين مطالعه در اولويت اول داراي عملكرد مناسب نسبت به ساير روش‌هاي پيشنهادي در مطالعات مختلف بوده است. ضمناً بر اساس نتايج، تابع چگالي احتمال داده‌هاي رسوب كاملاً از توزيع نرمال تبعيت نموده است كه بيانگر تطابق كامل احتمالات مذكور به عنوان رخدادهاي مورد انتظار از يك فرآيند طبيعي نرماليزه بوده و داراي رفتار نظام‏مند با ضرايب چولگي داده‌‏ها است. نهايتاً نتايج اين مطالعه به‌عنوان يك راهنماي جامع در استنباط دقيق و واقعي از پديده رسوب رودخانه به ازاي شاخص SSI است و مي‏‌تواند تأثير قابل توجهي در كاهش خسارات ناشي از رسوبات داشته باشد.