ارزيابي اثر تكانه هاي ترازپرداخت ها بر ايجاد چرخه هاي تجاري در اقتصاد ايران

تكانه هاي تراز پرداخت ها اقتصاد هاي مختلف را تحت تأثير قرار مي‌دهند و مي‌توانند منجر به چرخه هاي تجاري شوند. بر اين اساس هدف اصلي اين مقاله ارزيابي اثرات تكانه هاي مختلف ترازپرداخت ها شامل تكانه صادرات نفتي، صادرات غيرنفتي، واردات، خالص حساب سرمايه، به همراه نرخ ارز حقيقي، نرخ بهره حقيقي و شاخص قيمت مصرف كننده بر توليد كل و ايجاد چرخه هاي تجاري است. از اين رو در اين مطالعه سعي شده كه اثر تكانه هاي تراز پرداخت ها و درجه اهميت آن‌ها بر ايجاد نوسان هاي توليد كل در اقتصاد ايران مورد ارزيابي قرار گيرد. براي اين منظور از روش خودتوضيح برداري ساختاري طي دوره فصلي 1400:03-1380:01 استفاده شد. يافته هاي پژوهش بر اساس توابع ضربه-واكنش نشان مي دهد، تكانه نرخ ارز حقيقي، نرخ بهره حقيقي و شاخص قيمت مصرف‌كننده بر توليد اثر منفي دارند و منجر به ايجاد سيكل ركودي در آن خواهند شد. همچنين تكانه وارد شده بر متغيرهاي صادرات غيرنفني، صادرات نفتي، واردات و حساب سرمايه منجر به ايجاد سيكل رونق در اقتصاد خواهند شد. اين در حالي است كه بيشترين اثر بر توليد را تكانه وارد شده بر نرخ ارز حقيقي داشته است. در نهايت نرخ ارز حقيقي، صادرات نفتي و نرخ بهره حقيقي سهم بيشتري در توضيح واريانس توليد داشته‌اند كه با مرور زمان اثر واردات افزايش پيدا مي كند.