مكاشفه‌ي عرفاني از ديدگاه ملاصدرا و ابن عربي

بحث كشف و شهود در معرفت‌شناسي اسلامي در مذهب عرفا از مسايل بنيادين و اساسي است؛ به حدي كه پايه‌ي عرفان اسلامي بر اساس مكاشفه و مشاهده‌ي عالم غيب است. مكاشفات عرفاني، مهمترين منبع معرفتي عرفان نظري به عنوان يك نظام هستي شناختي محسوب مي شوند. اين مقاله درصدد است ابتدا مروري داشته باشد بر انواع مكاشفه نزد عرفا، ويژگي‌هاي اساسي آن، معيار ارزيابي آن و پيشينه‌ي مكاشفه در ديدگاه بانيان مكتب فكري اشراق و مشاء و همچنين چيستي، ماهيت و مراتب مكاشفه در ديدگاه فيلسوفان و عارفان اسلامي خصوصا صدرا و ابن عربي با تدقيق؛ صدرا به عنوان باني حكمت متعاليه در بعضي از مسائل فلسفي كه جزو ابتكارات خاص او محسوب مي شوند، صراحتا ادعاي انكشاف كرده و وابستگي خود را به عارف بزرگ ابن عربي نشان داده است. سوال اساسي اين مقاله اين است كه آيا روش مكاشفات ملاصدرا مثل ساير فلاسفه و عرفاست يا سبك خاصي براي خود قايل است؟ همچنين مي توان به اين سوال هم اهميت داد كه ايا شهود صدرايي متاثر از ابن عربي است يا خير؟ يافته هاي پژوهش مويد اين نكته است كه ملاصدرا در پردازش مسايل ذوقي، به مباحث حكمي و بحثي تمايل پيدا كرده و استفاده نموده است؛ از اين منظر متاثر از ابن عربي است.