واكاوي ديدگاه نخبگان در زمينه سياست‌گذاري‌هاي جمعيتي در شهر يزد: يك مطالعه كيفي

مقدمه: موضوع جمعيت و فرزند آوري، يكي از مسائل و موضوعات روز جامعه ايران است. با توجه به تغييرات جمعيت‌شناختي دهه‌هاي گذشته و استمرار باروري پايين، بازنگري در سياست‌هاي جمعيتي كشور ضروري است. در تدوين يا بازنگري سياست‌گذاري‌هاي جمعيتي، اتخاذ تدابيري كارآمد و به هنگام به‌منظور تسهيل فرايند ازدواج و تشكيل خانواده و تشويق زوج‌هاي جوان براي فرزندآوري، يك ضرورت مهم و اجتناب‌ناپذير در شرايط كنوني جامعه است. هدف تحقيق حاضر كشف و واكاوي اين موضوع در استان يزد، بر اساس نظر نخبگان و سياست‌گذاران مرتبط با موضوع مي‌باشد.روش بررسي: اين مطالعه، با روش كيفي و به شيوه نظريه زمينه‌اي از ارديبهشت 1401 تا خرداد 1402 در شهر يزد انجام گرفت. مشاركت‌كنندگان پژوهش را هجده نفر از مسئولين بهداشتي و نخبگان دانشگاهي استان تشكيل دادند. مشاركت‌كنندگان به شيوه نمونه‌گيري هدفمند انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از ابزار مصاحبه نيمه ساختارمند جمع‌آوري گرديد. تحليل داده‌ها با استفاده از كدگذاري نظري و آزاد، محوري و گزينشي انجام گرفت.يافته ها: نتايج نشان داد كه موضوع فرزندآوري اگرچه به زمينه‌هاي اجتماعي و فرهنگي مربوط است اما بيش از آن به سياست‌گذاري‌هاي اجتماعي ارتباط دارد. تعداد 57 زير مقوله فرعي و 20 زير مقوله اصلي استخراج گرديد. مقولات برساخت شده تحقيق عبارت از بازانديشي در ازدواج، تعويق فرزندآوري، دنياي مخاطره‌آميز بي‌فرزندي، سياست‌گذاري پويا، سياست‌هاي حامي خانواده و كودك بودند. همچنين مقوله هسته؛ خلأ سياست‌گذاري پويا و كارآمد احصا شد.نتيجه‌گيري: نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه موضوع فرزندآوري با ديگر نيازها و ضرورت‌هاي خانواده مثل مراقبت از كودكان و نيازهاي اقتصادي خانواده مرتبط مي‌باشد. از اين‌جهت سياست‌گذاران از برنامه‌هايي حمايت كنند كه در اين زمينه به خانواده‌ها كمك كند و نوعي آسايش رواني براي خانواده به همراه داشته باشد.