مسئوليت‌پذيري اجتماعي كشاورزان دشت بيلوار نسبت به مصرف پايدار آب: تحليل گروه‌هاي چندگانه

تقويت رفتار مسئوليت‌پذيري اجتماعي كشاورزان براي مصرف پايدار آب به‌عنوان سازه‌اي حياتي در دستيابي به توسعه‌ي پايدار كشاورزي شناخته شده است. پژوهش‌ها در اين حوزه تمركز خود را بيشتر بر مدل‌هاي رفتاري قرار داده‌اند و از نقش مهم ويژگي‌هاي جمعيت‌شناختيِ گروه‌هاي چندگانه‌ در تبيين اين رفتار غفلت كرده‌اند. بنابراين هدف اين پژوهش ميداني كه داده‌هاي آن با استفاده از پرسشنامه‌اي محقق‌ساخته گردآوري شد، بررسي سطح مسئوليت‌پذيري اجتماعي كشاورزان دشت بيلوار در قبال مصرف پايدار آب با توجه به برخي از مهم‌ترين ويژگي‌هاي جمعيت‌شناختي آنها بود (3500 =N). روش نمونه‌گيري از نوع انتساب متناسب در دو دهستان رازآور و ميان‌دربند بود (263 =n). روايي و پايايي ابزار پژوهش از طريق تشكيل پانل متخصصان و به‌كارگيري آماره‌هاي ميانگين واريانس استخراجي (AVE)، ضريب آلفاي كرونباخ، پايايي تركيبي (CR) و شاخص rho-A تأييد شد. يافته‌هاي تحليل عاملي مرتبه‌ي دوم نشان داد كه از ميان ابعاد چهارگانه‌ي مسئوليت‌پذيري اجتماعي، بُعد مسئوليت‌پذيري اقتصادي (با بار عاملي 695/0) بيشترين سهم را در تبيين رفتار مسئوليت‌پذيري اجتماعي كشاورزان در قبال مصرف پايدار آب دارد. يافته‌هاي تحليل واريانس يك‌‌طرفه حاكي از آن بود كه تفاوت معني‌داري در سطح يك درصد خطا بين سطح مسئوليت‌پذيري اجتماعي كشاورزان با توجه به سطح درآمد آنها وجود دارد؛ به‌طوري‌كه با افزايش درآمد كشاورزان ميزان مسئوليت‌پذيري آنها به‌شكل معني‌داري كاهش مي‌يافت. يافته‌هاي تحليل واريانس تك‌متغيره نيز نشان داد كه عليرغم اثرگذاري مثبت و معني‌داري متغير نگرش بر رفتار مسئوليت‌پذيري اجتماعي كشاورزان، اثر تعاملي آن با متغير «ميزان درآمد» بر متغير وابسته معني‌دار نيست.