شناسايي اصول مديريت در نهادهاي ديني: مطالعه موردي مسجد

در حقيقت، مقدمه و پيش‎نياز طراحي الگوي مديريت در مسجد به‌عنوان اساسي‌ترين‎ نهاد ديني در اسلام، همان ترسيم اصول مديريت مسجد است. بر اين اساس، مقصود از تدوين اين نوشتار، اكتشاف اصول يا مبناهايي است كه نحوه مديريت در نهاد ديني مسجد را با عنايت به مردمي بودن اين نهاد، هدايت مي‎كند. براي تحقق اين هدف، منابع و مستندات ديني يعني قرآن، روايات و سيره، مطالعه و مفاهيم مرتبط با آنها ‎واژه‌سازي و استخراج شد. دستيابي به مفاهيم در مدل پژوهش با مطالعه اسنادي و تحليل منطقي متون مرتبط و از نگاه نظريه‎پردازي، مبتني بر روش تخيل نظام‎مند صورت گرفته است. روش دلفي نيز براي اعتبارسنجي و تأييد مدل اكتشافي استفاده شد. براساس نتايج اين تحقيق، فقه‎مداري، تقدس‎مداري، اخلاص‎مداري، تزكيه‎محوري، سنت‎مداري و طهارت مالي شاخص‎هاي اصول ارزشي را شكل مي‎دهند. وحدت‎مداري، امام‎محوري، داوطلب‎گرايي، چندكاركردگرايي، مردم‎داري، شايسته‎گزيني، نظم‎مداري، نمازمحوري و معرفت‎مداري شاخص‌هاي اصول كاركردي را تشكيل مي‎دهند كه ميزان اهميت و اولويت آنها از نگاه خبرگان محاسبه شده است. از پيشنهادهاي اساسي اين مقاله، رعايت اين اصول از مجراي آموزش، ترويج و گفتمان‎سازي آنها براي جذب حداكثري و حفظ شاكله مردمي مساجد است.