تحليلي قرآني از تأثير شواهد عيني بر رفتار؛ معرفي يك مدل توصيفي رفتاري

گاهي در عمل مشاهده مي‎شود افراد همان حساسيت و دقتي كه هنگام تصميم‎گيري براي خريد يك گوشي همراه دارند را نسبت به خريد سهام يك شركت در بازار سرمايه ندارند. در اينجا فرايند خريد سهام يك شركت در بورس اگر چه منافع و مضرات بالقوه بيشتري از فرد را درگير خود مي‎كند؛ ولي −برخلاف يك گوشي همراه− مبتني بر شواهد ذهني است. چگونه عيني بودن ملاك‎ها و شواهد يك موضوع مي‎تواند بر نوع رفتار و تصميم‎گيري‎هاي ما تأثيرگذار باشد؟ براي تحليل اصولي‎ اين سؤال بايد يافته‎هاي علمي در چارچوب مدل رفتاري ارائه شوند؛ اما چالش ديگر آن است كه اساساً از مهمترين چالش‎هاي مرتبط با علوم رفتاري كمبود مدل‎هاي توصيفي رفتاري در منابع علمي بشري ذكر شده است. بنابراين اين پژوهش مدل رفتاري عيني‎پذيري انسان را با كمك از منبع الهي قرآن كريم تبيين و ارائه مي‎نمايد. «اين مدل رفتاري بيان مي‎كند كه انسان‎ها تمايل دارند كه رخدادها و محيط‎شان را به صورت عيني‎تري ادراك كنند −و براي اين تمايل خود گاه عجله نيز مي‎كنند− چون شواهد عيني به ايشان آرامش مي‎دهد. انسان‎ها معمولاً به ميزاني كه مصاديق عيني متعددتري مشاهده كنند −نسبت به شواهد ذهني− زودتر قانع شده و تصميماتي مي‎گيرند كه تأييدكننده آن شواهد عيني باشند. در اين مقايسه، ميزان منفعت و ضررهاي ذهني تأثير كمتري −از آنچه پيشتر تصور مي‎شده− در جهت‎گيري تصميمات افراد دارد». مدل عيني‎پذيري به‌وسيله «روش تحليل محتواي كيفي انطباق‌يافته با متن قرآن كريم» كشف شده و در نهايت توضيح داده شده كه اين مدل رفتاري در عرصه‎هاي دانشي و كاربردي چه جايگاهي دارد و قابل استفاده خواهد بود.