بررسي اثر ژنوتيپ و تراكم بوته بر عملكرد علوفه و دانه جو دو منظوره

The of the effect of genotype and plant density on forage and grain yield of dual-purpose barley

براي بررسي اثرات تراكم بوته بر عملكرد علوفه، عملكرد و اجزاي عملكرد دانه‏ي سه ژنوتيپ جو در شرايط كاشت دو منظوره (برداشت علوفه و دانه)، آزمايشي در سال زراعي 83-1382 به‏صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام شد. عامل اصلي شامل سه ژنوتيپ جو (جنوب، تروپي و 13 سراسري) و تراكم بوته به عنوان عامل فرعي داراي چهار سطح (300 ، 400 ، 500 و 600 بوته در متر‏مربع) بودند. نتايج نشان داد، اثر ژنوتيپ و تراكم بر عملكرد دانه معني‌دار نشد. اثر متقابل ژنوتيپ و تراكم براي عملكرد دانه و وزن هزار دانه معني‏دار نبود، در حالي‏كه براي عملكرد بيولوژيكي، تعداد سنبله در واحد سطح، تعداد دانه در سنبله و نيز شاخص برداشت معني‌دار شد. بيش‏ترين عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيكي، تعداد سنبله در واحد سطح و وزن هزاردانه به رقم تروپي اختصاص داشت. تفاوت بين ارقام و اثر متقابل ژنوتيپ و تراكم از لحاظ عملكرد علوفه‏ي‏ تر و خشك معني‏دار نبود، درحالي‌ كه تفاوت تيمارهاي تراكم از اين نظر معني‌دار شد. بيش‏ترين عملكرد علوفه‏ي‏ تر و خشك به تراكم 600 بوته و كم‏ترين آن نيز به تراكم 300 بوته در مترمربع اختصاص داشت.

In order to study the effect of plant density on the forage yield, grain yield and yield components of three barley genotypes in dual-purpose sowing conditions, a field experiment was conducted in 2004-2005 growing season. The experiment was split-plot with RCB design and three replicates. Main plots were three barley genotypes (Jonoob, Tropy and 13 Sarasary) and sub-plots were four plant densities (300, 400, 500 and 600 plats per m2). Forage was removed from five cm above the ground at the beginning of the stem elongation phase. Results indicated that the genotype and plant density effect on grain yield was not significant. The interaction effect of the experimental treatments was not significant for grain weight and grain yield, but it was significant for biological yield, number of spike per unit area, number of grain per spike and harvest index traits. The highest grain yield, biological yield, number of spike per unit area and grain weight was in Tropy genotype. The differences among genotypes and genotype^density were not significant for hay (dry forage) and forage (fresh forage) yields. The highest and the lowest hay and forage yields were in 600 and 300 plants per m treatments, respectively.