تجزيه و تحليل ريسك‌هاي فيزيكي سد بالارود خوزستان در مرحله ساختماني با استفاده از روش تصميم‌گيري چند شاخصه

تجزيه و تحليل ريسك‌هاي فيزيكي سد بالارود خوزستان در مرحله ساختماني با استفاده از روش تصميم‌گيري چند شاخصه

در اين تحقيق كه با هدف شناسايي و تجزيه‌و‌تحليل ريسك‌هاي حادث از عمليات ساختماني سد بالارود انجام شده پس از شناسايي فعاليت‌ها و محيط زيست محدودة مطالعاتي با توجه به شدت اثر، احتمال وقوع و پيامدهاي احتمالي مواجهه آن بر انسان، محيط زيست وتجهيزات، شناسايي و طبقه‌بندي ريسك‌ها در قالب روش دلفي به انجام رسيد. روشهاي علمي مورد استفاده در اين تحقيق، روش TOPSIS و فرايند تحليل سلسله مراتبي بوده كه از جمله روشهاي تصميم‌گيري چند شاخصه هستند. ابتدا در قالب روش TOPSIS و به كمك نرم افزارEXCEL، كار اولويت‌بندي عوامل مولد ريسك به انجام رسيد. براي اولويت‌بندي ريسك‌ها براساس اهميت، از فرايند تحليل سلسله مراتبي و از طريق وارد كردن مقادير ترجيحات به نرم افزار Expert Choice اقدام شد. به روش TOPSIS عامل خاكبرداري و خاكريزي، انفجار، فعاليت تجهيزات و ماشين‌آلات به ترتيب با وزن‌هاي 253/0 ،159/0 ،114/0، به عنوان رتبه‌هاي اول تا سوم معرفي شد. همچنين در روشAHP، عامل خاكبرداري و خاكريزي با وزن نهايي 277/0، اولويت اوّل و عوامل حفاري و انفجار نيز، با وزن‌هاي نهايي 160/0 و 111/0، اولويت‌هاي دوم و سوم را كسب كردند. در ادامه استراتژي‌هاي اولويت‌بندي عوامل، براي رفع تعارض بين نتايج دو روش TOPSIS و AHP، با استفاده از روشهاي ادغام (روش ميانگين رتبه‌ها، روش بردا و روش كپ‌لند) انجام شد و عوامل خاكبرداري و خاكريزي، انفجار، حفاري به ترتيب به عنوان مهم‌ترين ريسك‌هاي محيط زيستي سد بالارود، در فاز ساختماني معرفي شد.

This study is geared toward identification and analysis of risks resulting from construction of Balarood Dam. To this, following identification of tasks and the environment of the study area with respect to the intensity, probability and possible consequences of those effects on the human, environment and equipment; identification and categorization of risks were performed under Delphi methods. Finally, risk factors were categorized under natural, biophysical and human events. Scientific methods applied in this study are TOPSIS and AHP, which constitute MADM method. Prioritization of the risk factors was performed using the MADM method in the form of TOPSIS method with the EXCEL software. Then, to prioritize risk factors based on their importance, Analytic Hierarchy Process (AHP) method was used by way of entering values to Expert Choice Software. In the TOPSIS method; excavation, backfilling, explosion, equipment and machinery works were given weights of 0.253, 0.159 and 0.114 respectively and were ranked from first to third. In AHP method; excavation and backfilling were given a final weight of 0.277 with the first priority, whereas the excavation and explosion were given final weights of 0.160 and 0.111 with the second and third priority. To compromise the conflicts occurred between the results of both AHP and TOPSIS methods, prioritization strategies were adopted using the integration methods (average ranking method, Borda and Kaplan method). Therefore, excavation, backfilling, explosion and drilling were respectively identified as the main environmental risk factors of Balarood Dam at the construction phase.