اثر تنش آبي بر رشد و برخي خصوصيات بيوشيميايي سه ژنوتيپ گلابي بومي استان كردستان

Effect of Water Stress on Growth and some Biochemical Traits of Three Pear Genotypes from Kurdistan Province

به منظور مطالعه اثرات سطوح مختلف تنش آبي بر رشد و برخي خصوصيات بيوشيميايي سه ژنوتيپ گلابي (نازكه، لاسوره و كويله) يك آزمايش گلداني انجام شد. دانهال‎هاي سه ژنوتيپ بومي استان كردستان در معرض چهار رژيم آبي قرار گرفتند. دانهال‎هاي شاهد هر روز آبياري شدند. تيمارهاي تنش آبي زماني آبياري شدند كه پتانسيل آب خاك به 4/0-، 8/0- و 2/1- مگاپاسكال رسيد. افزايش ارتفاع گياه، تراكم روزنه‎ها، محتواي كلروفيل برگ (كلروفيل a، b و كل) بعد از دوره تنش اندازه‌گيري شدند، اما پرولين و قندهاي محلول كل (TSS) در طول دوره تنش و بعد از آبياري مجدد تيمارهاي تنشي تعيين گرديدند. نتايج تجزيه آماري نشان داد كه تراكم روزنه اي و كلروفيل برگ (كلروفيل a، b و كل) تحت تاثير تيمار آبياري قرار نگرفتند. تنش آبي اثرات معني‎داري بر رشد و خصوصيات بيوشيميايي داشت. افزايش ارتفاع گياه در ژنوتيپ نازكه و لاسوره در تيمارهاي 8/0- و 2/1- مگاپاسكال متوقف شد اما در ژنوتيپ كويله 4/9 درصد شاهد در تيمار 8/0- مگاپاسكال رشد داشت. ژنوتيپ كويله در تيمار 4/0- مگاپاسكال رشد بيشتري نسبت به ژنوتيپ‎هاي ديگر داشت. پرولين و قندهاي محلول در طول دوره تنش افزايش يافتند اما دو روز بعد از آبياري مجدد در همه تيمارهاي تنشي به حد شاهد رسيدند. مقدار پرولين آزاد و TSS در ژنوتيپ كويله در تيمارهاي تنشي افزايش بيشتري نشان داد. بيشترين ميزان پرولين و TSS در ژنوتيپ كويله در تيمار 2/1- مگاپاسكال بود. با توجه به نتايج ژنوتيپ كويله مقاومت بيشتري نسبت به شرايط خشكي داشت.

In order to study the effects of different levels of water stress on growth and some biochemical traits of three pear genotypes (Nazkeh, Lasoreah and Kevilah), a pot experiment was established. Three pear genotype seedlings from Kurdistan province were exposed to four water supply regimes. Control seedlings were kept well watered everyday. Water stress treatments were irrigated when soil water potential reached -0.4, -0.8 and -1.2 MPa. Plant height, stomatal density, leaf chlorophyll content (chlorophyll a, b as well as total) water were assessed following the stress period, but proline and Total Soluble Sugar (TSS) were determined both during water stress and after the plants being rewatered. The results of statistical analysis revealed that stomatal density and leaf chlorophyll contents (a, b and total) were not affected by stress treatments. Water stress exerted significant effects on growth and biochemical characteristics. Plant height decreased during water stress. Plant growth stopped in -0.8 and -1.2 treatments in Nazkeh and Lasoreh but plant height increment was 9.4 % of control in Kevilah in -0.8 MPa treatment. Kevilah had a higher growth rate in -0.4 MPa treatment as compared with the other genotypes. Proline and total soluble sugars increased during water stress period but reache the control levels 2 days past rewatering in all water stress treatments. The free proline and TSS content of leaves in Kevilah genotype increased at a higher rate when in water stress conditions. The highest contents of proline and TSS were observed in Kevilah genotype in -1.2 MPa treatment. The results indicated that Kevileh genotype was more resistant to drought stress.