معرفي آستانه بحراني تغييرات ساختار پوشش گياهي قيچ زارهاي مراتع ييلاقي استان كرمان بر اثر چرا

Introduction to critical threshold of structural changes of vegetation at Zygophyllum eurypterum shrublands in cold season rangeland affected by grazing of Kerman province

معرفي آستانة بحراني تغييرات ساختار پوشش گياهي قيچ¬زارهاي مراتع ييلاقي استان كرمان بر اثر چرا اعظم خسروي مشيزي *و غلامعلي حشمتي تاريخ دريافت: 7/3/88 – تاريخ پذيرش: 10/3/89 چكيده مفهوم آستانه در بوم‌شناسي گياهي از اهميت قابل توجهي برخوردار است، اما اطلاعات كمي در مورد شكل آستانة عكس¬العمل گياهان به چرا در اكوسيستم‌هاي مرتعي وجود دارد. هدف از نگارش اين مقاله معرفي آستانه با توجه به تغييرات ساختار گياهان در طول گراديان چراست. به¬منظور معرفي آستانه در قيچ¬زارهاي مناطق ييلاقي استان كرمان، بر روي داده‌هاي پوشش گياهي، دو مدل خطي و سه مدل غيرخطي (نمايي، رگرسيون تكه¬اي و سيگموئيد لجستيك) برازش داده شده است. دو مدل غيرخطي نمايي و رگرسيون تكه¬اي بهترين مدل¬هاي به¬دست آمده براي درصد پوشش گياهان اين اكوسيستم هستند. تيپ‌هاي عملكردي گياهان نيز نسبت به¬فاصله از آبشخور به¬صورت غيرخطي تغيير مي¬كنند. روند تغييرات تيپ‌هاي عملكردي بوته‌اي، درختچه‌اي و گراس دائمي منطقه كه از گونه‌هاي نسبتاٌ خوشخوراك هستند، نسبت به آبشخور به¬صورت افزايشي و روند گياهان با فرم رويشي علفي يكساله و چندساله به¬صورت كاهشي بود. نتايج اين تحقيق نشان مي‌دهد كه متغير‌هاي بوم‌شناسي نسبت به فاصلة از آبشخور از منحني سيگموئيد لجستيك تبعيت نكرده و مدل¬هاي نمايي و رگرسيون تكه¬اي بيشتر منطبق‌اند. به¬نحوي¬كه در نزديك آبشخور، سرعت تغييرات تركيبات گياهي بسيار شديد، اما سرعت تغييرات در زماني¬كه فشار چرا متوسط و سبك است، تقريباٌ ثابت مي‌باشد. با توجه به نتايج اين تحقيق مي‌توان استنباط كرد كه منحني سيگموئيد لجستيك با مناطقي كه گياهان تحت تأثير فشار شديد چرا قرار دارند، كمتر منطبق است. واژه¬هاي كليدي: آستانه، گراديان چرا، آبشخور، مدل‌هاي سيگموئيد لجستيك، نمايي و رگرسيون تكه¬اي

The threshold concept of vegetation changes has an important role in natural plant ecology, but there is little information about the nature of threshold response of vegetation to grazing in rangeland ecosystems. The objective of this paper is to introduce thresholds based on vegetation changes of grazing gradient. In order to define the threshold concept at Zygophyllum eurypterum shrublands of cold season rangeland in Kerman province, two linear models and three nonlinear models (exponential curve, a piecewise regression and a sigmoid logistic) have been monitored on vegetation data of this area.. The best models are two nonlinear models (piecewise and exponential) for plant vegetation of this ecosystem. The Plant Functional Types have been changed by nonlinear model. Based on water point distance, the changes in the trend of plant functional types of scrub forests, shrubs and perennial grasses that are palatable, have increased but the annual and perennial forbs were in decline. The results show that the sigmoid logistic model is not suitable for this area. On the other hand, two nonlinear models (piecewise and exponential) are better suited for these kinds of grazing management.