پيش بيني مراحل تغيير رفتار فعاليت جسماني دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي قزوين با استفاده از الگوي پندر

Predicting the stages of change in physical activity behavior of QUMS students with Penderʹs model

زمينه: سطح پايين فعاليت بدني يك عامل خطر براي بسياري از بيماري‌هاي مزمن به شمار مي‌رود و شواهد موجود حاكي از پايين بودن ميزان فعاليت بدني در جمعيت عمومي است. تغيير اين روند نيازمند تغييراتي در رفتار اكثر مردم است. اما رابطه بين بسياري از عوامل تعيين كننده رواني-اجتماعي و فعاليت بدني به خوبي شناخته نشده است. هدف: مطالعه به منظور پيش بيني مراحل تغيير رفتار فعاليت جسماني دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي قزوين با استفاده از الگوي پندر انجام شد. مواد و روش‌ها: اين مطالعه مقطعي در سال 1387 بر روي 222 دانشجوي سال اول انجام شد. دانشجويان پرسش‌نامه‌هاي خودگزارشي شامل اندازه‌گيري ورزش، سازه‌هاي الگوي ارتقاي سلامت پندر و اندازه‌گيري مراحل تغيير رفتار ورزشي را تكميل كردند. براي تعيين پايايي از روش آزمون – بازآزمون و جهت تاييد همساني دروني سوال ها از آلفاي كرونباخ استفاده شد. روايي صوري و محتوايي نيز در اين مطالعه تاييد شد. آزمون ANOVA و آناليز مسيري براي تعيين ارتباط ميان اين سازه‌ها با مراحل تغيير رفتار ورزشي استفاده شد. يافته‌ها: بيش از نيمي از دانشجويان در مرحله غير فعال قرار داشتند و به طور ميانگين 62/41 دقيقه در هفته ورزش مي كردند. خودكارآمدي ورزشي، موانع و منافع درك شده، سازه‌هايي بودند كه به طور معني‌دار مراحل تغيير رفتار ورزشي بين دانشجويان را پيش‌بيني كردند. تنها خودكارآمدي و مراحل تغيير (001/0 > P) توانستند واريانس معني‌داري از فعاليت بدني را به طور مستقيم پيش‌بيني نمايند و ساير سازه‌هاي الگوي پندر از طريق سازه ميانجي مراحل تغيير، بر رفتار فعاليت بدني تاثير مي‌گذاشتند. وضعيت سلامت درك شده نيز از طريق منافع درك شده و به طور غير مستقيم بر مراحل تغيير، تاثيرگذار بود. نتيجه گيري: با توجه به يافته ها، تغيير در مراحل آمادگي رفتار فعاليت بدني و ورزش احتمالاً به ادراك دانشجويان از خودكارآمدي، موانع موجود و همچنين منافع انجام فعاليت بدني و ورزش و وضعيت سلامت درك شده فرد بستگي دارد. نتايج مطالعه حاضر، حمايت متوسطي را از سازه‌هاي الگوي پندر در پيش‌بيني رفتار فعاليت بدني و مراحل تغيير ورزش ارايه مي‌كند.

Background: Low level physical activity is a risk factor for several chronic diseases and evidences suggest that the level of physical activity is decreasing. Reversing this trend depends on a behavior change by most people. However, the associations between various psychosocial determinants and physical activity are not well understood. Objective: The aim of this study was to predict the stages of change in physical activity behavior of QUMS students by Penderʹs model. Method: This cross-sectional survey was carried out at Qazvin University of Medical Science in 2008. A total sample of 222 students completed a self-report questionnaire consisting of an exercise measure, constructs of health promotion model, and assessing the stages of exercise behavior change. A test-retest method was applied to determine the reliability while the Cronbachʹs Alpha used to confirm internal consistency. Face & content validity were confirmed in this study. Also, ANOVA and Path analysis were performed to determine the associations between these constructs and stage of physical activity behavior change. Findings: More than half of students were in inactive stage and exercised for 41.62 minutes a week on average. Exercise self-efficacy, perceived barriers, and perceived benefits were found to be significant predictors of the stage of exercise behavior change among medical students. Only Self-efficacy and stages of change (P<0.00l) could directly predict the significant variance of physical activity while other constructs from Panderʹs model indirectly influenced the physical activity behavior through mediating stages of change construct. Perceived benefits (P<0.00l) directly and perceived barriers inversely (P<0.00l) were predictor of stage of exercise behavior. Perceived health status could indirectly influence the stage of change via perceived benefit. Conclusion: Our results indicated that the change in stage of readiness for exercise is probably dependent on the studentʹs perceptions of exercise self-efficacy, benefits and barriers as well as the perceived health status to engage in physical activity. Furthermore, the results of this study made moderate support for the health promotion model constructs to predict physical activity and exercise stage of change.