مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - ارزيابي واكنش ارقام مختلف لوبيا نسبت به 5 جدايه از قارچ Rhizoctonia solani در گلخانه

چكيده لاتين :

لوبيا (Phaseolus vulgaris) در بين حبوبات بيش‎ترين سطح زير كشت را در جهان بخود اختصاص دارد و با داشتن حدود 22 درصد پروتيين در جيره غذايي مردم از اهميت زيادي برخوردار است. بيماري پوسيدگي ريزوكتونيايي طوقه و ريشه لوبيا ناشي از قارچ Rhizoctonia solani يكي از مهم‎ترين بيماري‎هاي اين محصول در ايران مي‎باشد. در اين تحقيق، طي سال‎هاي زراعي 1385-1384 از مناطق عمده لوبياكاري استان تهران كه نمونه‎برداري شد در كل 81 جدايه، جداسازي، خالص و نگهداري شد‎. در آزمون مقايسه‎ي واكنش ارقام از 15 رقم اصلاح شده لوبياي چيتي، قرمز، سفيد، سبز و چشم بلبي استفاده شد. اين ارقام در برابر 5 جدايه Rs7 ، Rs18 ، Rs21 ، Rs62 ، Rs74 كه بالاترين بيماري‎زايي را در آزمون بيماري‎زايي از خود نشان دادند، در گلخانه و در طرح بلوك‎هاي كاملاً تصادفي در قالب فاكتوريل با 4 تكرار (15 بذر در هر گلدان) مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه هيچ كدام از ارقام، مقاومت كاملي نسبت به اين بيماري ندارند و تمامي ارقام به اين بيماري حساس و نيمه حساس و فقط دو رقم لوبياي قرمز گلي و قرمز صياد با ميانگين شدت بيماري‎زايي 58/2 و 9/2 (در مقياس 5-1) نسبت به بيماري نيمه مقاوم بودند. Common bean (phaseolus vulgaris) has the most under-cultivation areas among cereals in the world and is very important because it contains 22% protein in food diet. Rhizoctonia root rot and crown rot of bean caused by Rhizoctonia solani is one of the most important disease of this crop in Iran. In this study, during 2005-2006, plant and soil samples were gathered from the main under-cultivation areas in Tehran province and totally, 81 isolates of the fungus were isolated, purified and maintained. The morphological characteristics of the isolated including the color of colony, aerial mycelia, sclerotia (regarding form and size), the width of hyphae and the numbers of nuclei per cells were surveyed. 16 improved cultivars of navy bean, kidney bean, French bean, green bean and black –eye bean were used to identify resistant ones. The mentioned cultivars were tested for resistance to the 5 highest pathogenic isolates Rs7, Rs18. Rs21, Rs62 and Rs74 in greenhouse using complete randomized blocks design with 4 replication (15 seeds / pot). Results showed that not only none of the cultivars were completely resistant, but also all of them were susceptible and semi-susceptible and just two cultivars Goli and Sayad kidney bean with the average disease severity 2.58 and 2.9 (using the scale 1-5) were semi-resistant to the disease.