خدمات‌رساني به بزه‌ديدگان در مرحله تحقيقات مقدماتي

خدمات‌رساني به بزه‌ديدگان در مرحله تحقيقات مقدماتي

در معناي وسيع، تحقيقات مقدماتي را مي‌توان در مقابل تحقيقات نهايي كه در جلسه دادگاه به عمل مي آيد قرار داد. در اين صورت كليه اقدامات و تحقيقاتِ مقدم بر رسيدگي دادگاه را كه در نهادهاي پليس و دادسرا و در راستاي كشف، تحقيق و تعقيب جرايم انجام مي گيرد، مي توان داخل در تحقيقات مقدماتي دانست. بديهي است از آن‌جايي كه شالوده و مقدمات يك دادرسي عادلانه در مرحله تحقيقات مقدماتي پايه ريزي مي‌شود، اين مرحله براي طرفين دعواي كيفري (بزه-ديده و متهم) از اهميت خاصي برخوردار است. در اين ميان بزه ديده ـ به عنوان يكي از طرفين دخيل در پديده جنايي ـ در نتيجه ي تحمل بزه، متحمل آسيب ها و ضرر و زيان متعدد روحي و رواني شده و نيازمند جبران خسارات ناشي از جرم و مرتفع شدن آسيب هاي رواني يا دست كم كاهش آن آسيب ها است. غالباً نوع جرم ارتكابي مشخص مي‌كند كه بزه‌ديده به چه نوع كمك و مساعدتي نياز دارد. نهادها و سازمان‌هايي هم كه به نحوي مي‌توانند در مساعدت و خدمات‌رساني به بزه‌ديدگان نقش محوري داشته باشند، بسيار متنوع بوده و شامل نهادهاي نظام عدالت جنايي ـ نهاد تعقيب، نهاد پليس، نهاد صدور حكم و نهاد اجراي حكم (يا اصلاح و تربيت) ـ و ديگر نهادها و سازمان‌هاي دولتي و وابسته به دولت و همچنين نهادهاي مدني و غير دولتي هستند كه هريك از آن‌ها بسته به وظايف و اختيارت خود مي‌توانند جزو فراهم‌آورندگان خدمات بزه‌ديده باشند. نتايج اين مقاله حاكي است با وجود مقررات پراكنده اي كه در لابه لاي قوانين داخلي در خصوص حمايت از بزه ديدگان و خدمات‌رساني به آنان در مرحله تحقيقات مقدماتي وجود دارد، خلا قوانين حمايتي مناسب و كارآمد در اين زمينه مشهود بوده و اصلاح و بازنگري پايه اي در قانون اساسي، قوانين عادي و آيين نامه‌هاي موجود، در راستاي به رسميت شناختن نقش بزه‌ديدگان و حقوق و نياز‌هاي آنان در طول تحقيقات مقدماتي و در صورت لزوم، تصويب قوانين خاص حمايتي در مورد بزه‌ديدگان و گونه‌هاي خاص آنان، ضروري به نظر مي رسد.

In general speaking, preliminary enquiry is at the other side of the final enquiry done in courts. Therefore it includes actins and research which are done by Police force and department of public prosecutions to detect, investigate and prosecute the offences. Because the fair proceeding has root in preliminary enquiry, this stage is very important for both parties e.g. victim and accused. Victim as a part of the criminal cases sustained much different virtual and emotional harm, so he is entitled to these harms be remedied or at least decreased. It is often the crimes which determine that which kind of aids is necessary for victim. There are variety of bodies and entities which can help and support victim of crimes including criminal justice system, DPP, Police force, sentencing courts, rehabilitation services and etc. which provide respective supports for victims. According to this article, although there are some episodic provisions in our criminal system which support victims’ right but there is lack of suitable and efficient supporting provisions and rules in respect of different kinds of victims.