بررسي خصوصيات روان‌سنجي مقياس تجارب معنوي روزانه (DSES)

Psychoanalysis Characteristic Investigation Daily Spiritual Experience Scale (DSES)

معنويت و دينداري، توجه روزافزوني را به عنوان متغيرهاي تحقيقات سلامت به خود جلب كرده‌اند. مقياس تجارب معنوي روزانه (DSES) ابزاري است كه به منظور اندازه‌‌گيري تجارب معنوي به عنوان جنبه مهمي از زندگي روزانه بسياري از افراد، طراحي شده است. هدف از پژوهش حاضر، بررسي روايي و پايايي مقياس تجارب معنوي روزانه (نسخه 16 ماده‌اي) در ايران بود. به اين منظور 120 نفر از دانشجويان دانشگاه شيراز براي بررسي روايي و پايايي آن شركت نمودند. پايايي مقياس از سه طريق بررسي گرديد كه به ترتيب ضرايب پايايي 96/0 براي بازآزمايي، 88/0 براي تنصيفي اسپيرمن ? براون و 91/0 براي آلفاي كرونباخ به دست آمد. براي مطالعه روايي مقياس حاضر، از سه روش روايي همزمان، تحليل عوامل و همبستگي ماده‌هاي مقياس با نمره كل مقياس استفاده شد. روايي همزمان DSES از طريق اجراي همزمان با پرسش‌نامه جهت‌گيري مذهبي آلپورت انجام شد كه ضريب همبستگي 71/0 حاصل آن بود. تحليل عاملي اكتشافي به روش تحليل مولفه‌هاي اصلي با چرخش واريماكس براي DSES سه عامل استخراج نمود كه به ترتيب عامل‌هاي احساس حضور خداوند، ارتباط با خداوند و احساس مسيوليت در قبال ديگران نام گرفتند كه در مجموع بيش از 61 درصد واريانس كل مقياس را تبيين ‌نمودند. همچنين نتيجه مطالعه حاضر نشان داد كه تمام ماده‌‌‌هاي مقياس با نمره كل مقياس داراي همبستگي بين 4/0 تا 8/0 هستند. بنابراين، بر اساس نتايج اين پژوهش، فرم شانزده ماده‌اي مقياس تجارب معنوي روزانه واجد شرايط لازم براي كاربرد در پژوهش‌هاي روان‌شناختي و به‌ويژه حوزه روان‌شناسي سلامت در جامعه ايراني است.

Spirituality and piety engross increasing attention as health studies variables. Daily Spiritual Experience Scale (DSES) is an instrument which is designed to measure spiritual experiences an important aspect of many peopleʹs daily life. The present study aims to investigate daily spiritual experiences scale (16 clauses version) validity and stability. To achieve this, 120 students of Shiraz university were participated for its validity and stability investigation. Scale stability were investigated in three ways that stability coefficient of %96 for reexamination, %88 for spearman and Brown descriptive and %91 for crounbaq Alpha were respectively obtained. To study validity of present scale, three validity methods of simultaneous, factors analysis and scaleʹs clauses integrity with general scale grade had been used. Simultaneous validity of "DSES" performed through simultaneous performance with Alport religious orientation questionnaire that %71 was its integrity coefficient. Factorial analysis using principles components analysis with rarimax circulation for DSES educed three factors which are Godʹs presence perception factor, relation with God and responsibility for others respectively and showed more than 61 percent of scale general rariance altogether. The present study also shows that all clauses of scale with general scale grade show %4 to %8 integrity. Therefore, as the result shows, 16 clauses form of daily spiritual experiences scale is suitable to be used in psychological surveys and specially in health psychological scope in Iranian society.