رسوب‌شناسي و تخمين متوسط بار معلق سالانه در رودخانه زولاچاي

رسوب‌شناسي و تخمين متوسط بار معلق سالانه در رودخانه زولاچاي

حوضه آبريز رودخانه زولاچاي داراي وسعتي در حدود 960 كيلومترمربع است و در جنوب غرب سلماس قرار دارد. بررسي شكل و ميزان تراكم زه‌كشي حوضه نشان مي‌دهد كه اين حوضه يكي از حوضه‌هاي متراكم با تراكم زه‌كشي بالا و دبي بالاي سالانه سيل و ميزان فرسايش زياد است. اندازه دانه‌ها به طرف پايين دست به‌صورت نمايي افزايش مي‌يابد. تغييرات بافتي و علل درشت شوندگي دانه‌ها در 84 نقطه از حوضه بررسي شده است. بررسي‌هاي انجام شده در مورد علل درشت شوندگي در طول مسير رودخانه، نشان مي‌دهد كه ورود شاخابه‌هاي فرعي و تغيير ليتولوژي از عوامل اصلي اين پديده است. به طور كلي رسوبات اين رودخانه داراي منحني توزيع دانه بندي با جورشدگي بد وكج شدگي مثبت هستند. از روند تغييرات ميانگين و ميانه اندازه ذرات براي انتخاب مدل مناسب نسبت حمل رسوب SDR استفاده شده است. همچنين ميزان بار معلق رسوب رودخانه با استفاده از روابط روش محاسباتي پيشنهادي يانگ تقريباً برابر 105 تن بر روز برآورد شده است.

Zolachay river has an area about 960 square kilometer located in south-west of Salmas city. The evaluation of shape and drainage density of catchment area shows a dense catchment with high flood discharge and erosion potential. The texture variations and particle size growth are investigated at 84 locations in river catchment area. The particle size increases exponentially toward the river downstream. The results indicate that particle size growth is due to tributary entry and lithology changes. In overall view the river sediment particle size distribution shows bad sorting with positive skewness. It is used the trend of particle size mean and median for selecting the proper SDR method. Also the river suspension sediment loads estimated approximately 105 ton per day using the Yang method.