تعيين بهترين مدل محاسبه ضريب تشت در منطقه آمل بر پايه ي آناليز حساسيت

تعيين بهترين مدل محاسبه ضريب تشت در منطقه آمل بر پايه ي آناليز حساسيت

تبخير و تعرق گياه مرجع (ET0) به عنوان يكي از پارامترهاي مهم در طراحي سيستم هاي آبياري توسط اندازه گيري مستقيم (لايسي متري) و يا به طور غير مستقيم (معادلات تجربي) برآورد مي شود. در شرايط عدم دسترسي به داده هاي دقيق لايسي متري مي توان از روش پنمن مانتيث فايو(PMF) به عنوان روش استاندارد، براي ارزيابي نتايج ساير روش هاي تجربي استفاده كرد. در تحقيق حاضر با ضرب داده هاي چهارده ساله (1994-2007) تشت تبخير ايستگاه هواشناسي آمل در مقادير محاسبه شده ضريب تشت از طريق معادلات گوناگون نظير كوينكا (Cuenca)، آلن پروت (Allen and Pruitt)، اشنايدر(Snyder)، اشنايدر اصلاح شده (Modified Snyder)، اورنگ (Orang)و فايو (FAO) مقادير ET0 محاسبه شد، و نتايج آن با مقادير محاسبه شده از روش پنمن مانتيث فايو مقايسه گرديد. سپس حساسيت مدل هاي فوق با ايجاد 10±، 20± و 30± درصد تغيير در پارامترهاي ورودي سرعت باد و رطوبت نسبي مورد بررسي قرار گرفت. بررسي هاي نشان داد كه براي محاسبه ET0 روزانه از داده هاي تبخير از تشت به ترتيب روش هاي كوينكا، اشنايدر، آلن پروت و اورنگ پيشنهاد مي گردد. براي محاسبه ضريب تشت در دوره هاي 10 روزه مي توان به ترتيب از روش هاي كوينكا، اشنايدر و آلن پروت استفاده نمود. بررسي ها نشان داد كه براي تعيين ET0 ماهانه از داده هاي تبخير از تشت به ترتيب روش هاي اشنايدر، كوينكا و آلن پروت مناسب تر مي باشند. نتايج تحليل حساسيت نشان مي دهد كه حساسيت روش هاي اورنگ، آلن پروت و اشنايدر اصلاح شده نسبت به تغييرات پارامترهاي ورودي كمتر از ساير روش ها است. با استناد به نتايج آماري و تحليل حساسيت از بين روش هاي فوق مدل هاي آلن پروت و اشنايدر اصلاح شده براي برآورد ضريب تشت در منطقه آمل و ساير مناطق داراي اقليم يكسان با آن منطقه مناسب مي باشند.

Reference evapotranspiration is an important parameter in irrigation systemsʹ design that is evaluated through either direct (Lysimeter) or calculated method (Empirical equations). When there is a lack of lysimetersʹ data, Penman Monteith FAO method could be employed as a standard method for evaluating the other empirical methodsʹ results. In this research, 13 year evaporation pan data of Amol Station are multiplied by the calculated pan coefficient from such different equations as Cuenca, Allen Pruitt, Snyder, modified Snyder, Orang and FAO and then the results compared with Penman Monteith FAO Methodsʹ results. The sensitivity of models with variations of ±10, ±20, and ±30 percent in such input parameters as wind velocity and relative humidity is then analyzed. Regression and statistical analysis showed Cuenca, Snyder, Allen Pruitt, Orang methods as recommended for estimation of daily ET0 from pan evaporation data. Cuenca, Snyder, Allen Pruitt methods are suitable for 10 day duration period ET0, while Snyder, Cuenca, Allen Pruitt for monthly ET0. The results of sensitivity analysis show that the sensitivity of the methods Orang, Allen Pruitt and modified Snyder in relation with input parameters is less than that of other methods. Statistical and sensitivity analyses show that Allen Pruitt and modified Snyder methods are the suitable ones for an estimation of pan coefficient in Amol and in areas that are of similar climatic condition.