ارزيابي كارايي مدل بزنف در ارتقا سلامت بيماران مبتلا به سرطان

Performance assessment of Baznef model in health promotion of patients with cancer

زمينه و هدف: سرطان دسته اي از بيماري هاست كه با رشد كنترل نشده سلولي وتهاجم به بافتهاي موضعي و متاستاز سيستميك مشخص مي شود. ميزان بروز سرطان طي 50 سال گذشته به طور يكنواخت افزايش پيدا كرده است. تغذيه، فعاليت بدني و روحيه اميد وارانه از عوامل بسيار مهم در پيش آگهي بيماري سرطان مي باشد. هدف از اين پژوهش ارزيابي كارايي مدل بزنف در ارتقا سلامت بيماران (توانمندسازي بيماران براي كنترل بر سلامت و بهبود وضعيت خود) مبتلا به سرطان شهرستان سنندج سال 1386 است. روش بررسي: اين مطالعه يك كارآزمايي باليني از نوع شاهددار تصادفي شده مي باشد كه در طي آن پرسشنامه سنجش آگاهي و نگرش در قالب مدل بزنف و پرسشنامه اميد هرث قبل و بعد از مداخله دربيماران دو گروه آزمايش و شاهد ( هر گروه 25 نفر ) و پرسشنامه سنجش آگاهي و نگرش در خانواده بيمار به عنوان مراقبين اصلي در دو گروه مورد و شاهد( هر كدام 25 نفر) تكميل شد. مداخله آموزشي براي بيماران و خانواده گروه مورد به صورت چهره به چهره و انفرادي و با روش PBL((Problem Based Learning انجام شد. داده ها با استفاده از نسخه 14 نرم افزار آماري SPSSو آزمونهاي Chi-square و آناليز كوواريانس، در سطح معني دار ي 05/0 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته ها: ميانگين نمره آگاهي در بيماران گروه آزمايش به طور معني داري بيش از گروه شاهد بود(001/0P < ) همچنين انجام مداخله باعث مطلوبتر شدن وضعيت نگرش در گروه آزمايش شد(001/0P < ). اختلاف معني داري درميانگين نمرات نرمهاي انتزاعي(12/0P=) و فاكتورهاي قادر سازي (08/0(P=دو گروه مشاهده نشد. ميانگين نمرات اميد در بيماران گروه مورد به طور معني داري بيش از گروه شاهد بود(008/0(P=. همچنين ميانگين نمره آگاهي در خانواده بيماران گروه آزمايش بيش از گروه شاهد بود(001/0P < ) و انجام مداخله باعث بهبود وضعيت نگرش در خانواده گروه مورد شد(000/0P < ). نتيجه گيري كلي: مداخلات آموزشي در افزايش اگاهي و بهبود نگرش و افزايش اميد بيماران و خانواده آنان موثر است ؛بنابرين شايسته است به منظور ارتقاي كيفيت زندگي بيماران ميتلا به سرطان، ارايه خدمات آموزشي با روشهاي مناسبي مانندPBL(Problem Based Learning) با مشاركت فعال بيمار و خانواده در فرايند بحث با برنامه ريزي مدون انجام پذيرد

Background and Aims: Cancer occurs when cells divide uncontrollably. These abnormal cells can invade nearby tissues or travel to distant sites by entering the bloodstream or lymphatic system. Incidence rate of cancer during the last 50 years has increased constantly. Nutrition, physical activity and hope are important factors in cancer. However, patients do not have correct knowledge and proper attitude regarding these important factors. The aim of this study is performance assessment of basnef model in health promotion for pations with cancer in Sanandaj city. Material & Methods: This study is a randomized controlled trial. Knowledge and attitude questionnaires in basnef model and HHI questionnaire was completed before and after intervention in two case and control groups (n: 50) and knowledge and attitude questionnaire in patients family in two case and control groups (n: 50).The educational and promotional intervention for patients and their families in case groups as a face to face method and individually with PBL method was accomplished. Data was analyzed by use of spss and Chi –square tests and co-variance analysis. Results: The mean score for knowledge in case group patients was significantly more than controls group (P < o.ooo). Intervention also resulted in better attitude in case group patient) P < 0.000).A significant difference was not found in subjective norms mean score (P < 0.12) and enabling factors (P < 0.08) in two groups. The hope mean scores in case group patients was significantly more than control group (P < 0.008). The knowledge mean scores also in family case group was more than control group family (P < 0.001) and intervention resulted in better attitude situation in case group family (P < 0.000). Conclusions: Educational intervention is effective in increasing knowledge and improvement of attitude and also promotion of hope in cancer patients and their families. So preper educational methods (e.g. PBL), with active participation of patients and families to promote quality of life is recommended.