بررسي تاثير تيمارهاي مختلف بر ريشه‌زايي قلمه Juniperus excelsa

با توجه به اهميت و جايگاه ارس در ايران و به‌دليل مشكلات موجود در زادآوري و تجديد حيات طبيعي در توليد انبوه نهالهاي اين گونه، تكثير رويشي اين گونه به‌همراه تكثير جنسي آن اهميت ويژه‌اي دارد. بنابراين شناخت و كاربرد تيمارهاي مختلف براي افزايش ميزان ريشه‌زايي آن مي‌تواند در توليد نهال آن بسيار كارآمد باشد. در يك دوره چهارساله به‌منظور افزايش امكان تكثير گونه‌هاي آن، تكثير غير جنسي ارس Juniperus exelsa از طريق ريشه‌زايي قلمه‌هاي آن بررسي شد. قلمه‌هاي ارس در فصل پاييز از درختان جوان و مسن موجود در مجتمع تحقيقاتي البرز و رويشگاه ارس سيراچال تهيه و پس از تيمارهاي مختلف نوري (سفيد، قرمز و آبي)، هورموني (ايندول بوتيريك اسيد و نفتالين استيك اسيد با غلظت‌هاي مختلف)، طول قلمه (دو اندازه بزرگ و كوچك)، دانه‌بندي بستر كاشت قلمه (دانه‌بندي نرم و زبر)، عصاره قلمه بيد و عصاره قلمه بيد توام با آب اكسيژنه 1% كاشته شدند. كاشت قلمه‌ها در قالب طرح كرتهاي خردشده انجام و در هر كرت 49 قلمه كاشته شد. نتايج با نرم‌افزار آماري SAS‌ تجزيه و تحليل و با روش دانكن آزمون شد. نتايج نشان داد كه تيمارهاي نور، هورمون و دانه‌بندي بستر هر سه در سطح 1% و تيمار اندازه قلمه در سطح 5% معني‌دار هستند. همچنين با آزمون دانكن، اثر متقابل نور سفيد در بستر با دانه‌بندي نرم و هورمون اندول بوتيريك اسيد با غلظت ppm2500 با ميانگين ريشه‌زايي 32/37 درصد با بيشترين ريشه‌زايي در گروهA قرار گرفت.

The asexual reproduction of Juniperus excelsa along with its sexual reproduction is a great importance of matter because of its some problems in natural regeneration. The identification and application of efficient treatments in rooting of Juniperus excelsa cutting will be useful in production of seedlings. The objective of this study was asexual reproduction of Juniperus excelsa by means of cutting which conducted in a 4 years period. Cuttings (short and long) were obtained from young and old Juniper tress in Sirachal station and Alborz research centre. Cuttings were treated by hormones (IBA and NAA with different concentrations), willow extract (with and without hydrogen peroxide 1%) and planted under various condition including light (white, red and blue) and bed composition (fine and harsh). Forty nine cuttings were planted in split plots. Statistical data were gathered from 25 cutting in each plot. Statistical data were analyzed by SAS method and tested by Duncan test. Results indicated that hormones, light and bed composition treatments were significant (1%) and cutting size (5%) in rooting. According to Danken test, the average of rooting in white light, fine bed composition and 200 ppm of IBA was 37.32% that belonged to A group.