تاثير تغيير نوع كود ازته بر عملكرد، كارايي و درصد بازيافت ازت در كلزا

The role of complete and sulfur coated urea fertilizers substitution with pre-plant urea in increasing yield, nitrogen use efficiency and nitrogen apparent recovery fraction in canola

به منظور بررسي تاثير نوع كود ازته پايه بر عملكرد، كارايي و درصد بازيافت ازت در كلزا (.Brassica napus L) (اين آزمايش در ايستگاه تحقيقات كشاورزي خسروشهرآذربايجان شرقي در سال زراعي 86- 1385 جرا گرديد. آزمايش در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 7 تيمار در 3 تكرار به اجرا در آمد. تيمارهاي آزمايش عبارت بودند از تيمار اول = شاهد (مصرف تمامي كودها بر مبناي آزمون خاك بجز ازت)؛ تيمار دوم = 400 كيلو گرم در هكتار اوره در دو تقسيط برابر (قبل از كاشت و سرك بهاره)؛ تيمار سوم = 400 كيلوگرم در هكتار اوره در سه تقسيط برابر(قبل از كاشت و دو سرك بهاره)؛ تيمار چهارم =400 كيلوگرم در هكتار اوره در پنج تقسيط برابر(قبل از كاشت و چهار سرك بهاره)؛ تيمار پنجم = 80 كيلوگرم در هكتار اوره پايه زير بذر+ 320 كيلوگرم در هكتار اوره در چهار تقسيط برابر همراه با آب آبياري در بهار؛ تيمار ششم = 100 كيلوگرم در هكتار اوره با پوشش گوگردي (SCU) قبل از كاشت + 320 كيلوگرم در هكتار اوره در چهار تقسيط همراه با آب آبياري در بهار و تيمار هفتم = 200 كيلوگرم در هكتار كود كامل ماكرو قبل از كاشت + 320 كيلوگرم در هكتار اوره در چهار تقسيط همراه با آب آبياري در بهار. نتايج حاصله نشان داد كه عملكرد دانه در تيمارهاي ششم و هفتم در مقايسه با تيمار دوم (عرف زارغين پيشرو) به طور معني‌داري در سطح يك درصد افزايش يافت. كارايي و درصد بازيافت ازت نيز در اين دو تيمار در گروه برتر قرارگرفتند. حداكثر عملكرد (6565 و 6484 كيلوگرم در هكتار)، كارايي (18 و 17 كيلوگرم كلزادر كيلوگرم ازت) و بازيافت ازت (52 و 49 درصد) در تيمار‌هاي ششم و هفتم مشاهده گرديد. علت افزايش عملكرد، كارآيي و درصد بازيافت ازت عمدتاً مربوط به كاهش آبشويي، در اختيار بودن تدريجي عناصر غذايي به هنگام رشد كلزا بود. از جمع‌بندي نتايج چنين استنباط گرديد كه SCU و كود كامل ماكرو جايگزين مناسبي براي اوره قبل از كاشت در مزارع كلزا مي‌باشند. نظر به اينكه با اعمال اين روش در مقايسه با تيمار زارعين پيشرو، عملكرد كلزا بدست آمده تا 14 درصد، NUE تا 5/12 درصد و NARF تا 24 درصد افزايش مي‌يابد، لذا اجرايي نمودن اين جايگزيني در مزارع كلزا توصيه مي‌گردد.

To increase yield, nitrogen use efficiency (NUE) and nitrogen apparent recovery fraction (NARF) in canola (Brassica napus. L.), an experiment was carried out in Khosrowshar Research Station farm in 2006-07. The experimental design was RCBD with 7 treatments with 3 replications. The treatments included T1=The control (Applying all macro and micronutrients based on soil test analysis except N); T2= 400 kg ha-1 of urea in 2-split applications (pre-plant and top-dressing); T3= 400 kg ha-1 of urea in 3-split applications (pre-plant and 2 times top-dressing); T4= 400 kg ha-1 of urea in 5-split applications (pre-plant and 4 times top-dressing); T5= 80 kg ha-1 of pre-urea and 400 kg ha-1 of urea in 4-split applications with irrigation water; T6= 100 kg ha-1 of SCU as the base fertilizer and 320 kg ha-1 of urea in 4-split applications with irrigation water and T7= 200 kg ha-1 of complete macro fertilizer as the base fertilizer and 320 kg ha-1 of urea in 4-split applications with irrigation water. The existing extra nutrients in complete macro and SCU fertilizers were added to the other treatments. After harvesting, grain yield, NUE and NARF were measured. The results revealed that the yield, NUE and NARF for T2, T6 and T7 were increased significantly at 1% level. The maximum grain yields (6565 and 6484 kg ha-1), NUE (18 and 17 kg kg-1) and NARF (52 and 49%) were obtained again from T6 and T7 treatments. In order to reduce N loss, it is therefore, recommended that instead of the application of 1/3 pre-plant urea, SCU or complete fertilizer should be used. Despite proven superiority of complete and SCU fertilizers over pre-plant urea, it is strongly recommend substantiating this finding in some important canola growing provinces of Iran, since this practice increases the canola grain yield, NUE and NARF. Overall results revealed that substituting of SCU and complete macro fertilizers with pre-plant urea is advisable in canola plantation areas.