مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - اثر تقسيط كود نيتروژن و زمان برداشت بر عملكرد ريشه و خصوصيات كيفي چغندرقند

چكيده فارسي :

تحقيق حاضر جهت بررسي نحوه مصرف نيتروژن و تاثير طول دوره رشد گياه بر خصوصيات كمي و كيفي چغندرقند رقم 7233 در دشت جوين شهرستان سبزوار اجرا گرديد. پنج شيوه تقسيط كود نيتروژن (N1: 25 درصد همزمان با كاشت + 75 درصد در زمان تنك، N2: 50 درصد همزمان با كاشت + 50 درصد در زمان تنك، N3: 25 درصد همزمان با كاشت + 50 درصد در زمان تنك + 25 درصد بيست روز بعد، N4: 100 درصد همزمان با تنك، N5: 50 درصد همزمان با تنك + 50 درصد بيست روز بعد) و چهار زمان برداشت محصول با فواصل يك ماه كه از اول شهريور شروع و تا اول آذر هر سال ادامه يافت، به ترتيب به عنوان سطوح عوامل اصلي و فرعي، به صورت كرت‌هاي يك بار خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار طي سه سال (1377 تا 1379) مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج تجزيه واريانس مركب نشان داد كه نحوه تقسيط نيتروژن بر صفات گياهي و كيفي چغندرقند تاثير معني‌داري نداشت. كليه صفات كمّي و درصد قند قابل استحصال و درصد قند ريشه، به استثناي غلظت ناخالصي هاي ريشه، تحت تاثير زمان‌هاي مختلف برداشت قرار گرفتند. اثر متقابل بين نحوه تقسيط نيتروژن و زمان برداشت بر هيچكدام از صفات اثر معني داري نداشت. عملكرد ريشه و عملكرد شكر سفيد به ترتيب از حدود 40 و 9/3 تن در هكتار در برداشت اول (اول شهريور)، به حدود 68 و 27/8 تن در هكتار در برداشت چهارم (اول آذر ماه) افزايش يافت. با تاخير در برداشت، درصد قند ريشه نيز از 8/13 درصد در برداشت اول به 2/15 درصد در برداشت آخر افزايش يافت. بر اساس نتايج بدست آمده از اين آزمايش بهتر است برداشت چغندرقند در اين منطقه و مناطقي با شرايط اقليمي مشابه تا نيمه دوم مهر ماه به تعويق افتد. به علاوه از تقسيط نيتروژن و مصرف چند مرحله‌‍‍ اي آن در سيستم آبياري باراني، بدليل عدم اثر معني دار در افزايش عملكرد چغندرقند و همچنين احتمال تاثير نامطلوب بر ساختار خاك، خودداري شده و كل كود نيتروژن مورد نياز گياه پس از مرحله 4 تا 6 برگي (زمان تنك) مصرف شود.