تاثير تراكم بوته بر روند رشد و عملكرد سه هيبريد آفتابگردان در كشت دوم (Helianthus annuus L)

Effect of Plant Density on Growth and Yield of Three Sunflower Hybrids (Helianthus annuus L.) as a Second Crop

به منظور بررسي اثر تراكم بوته بر روند رشد، عملكرد و درصد روغن آفتابگردان، آزمايشي در سال 1383 در مزرعه ايستگاه تحقيقات كشاورزي مياندوآب به صورت فاكتوريل با طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار اجرا گرديد. فاكتورها شامل سه رقم هيبريد آفتابگردان ( آذرگل، آليستار و ايروفلور) و چهار تراكم بوته در واحد سطح (6 ، 8 ، 10 و 12 بوته در متر مربع) بودند. نتايج حاصل نشان داد كه با افزايش تراكم بوته در واحد سطح ميزان توليد ماده خشك در واحد سطح (DM)، سرعت رشد محصول (CGR) و سرعت رشد نسبي (RGR) افزايش يافت. ميزان شاخص سطح برگ(LAI) با افزايش تراكم بوته در مراحل اوليه رشد به كندي افزايش يافت ولي با شروع مرحله رشد سريع گياه، به سرعت اضافه گرديد. ميزان توليد ماده خشك و CGR در دو هيبريد آذرگل و ايروفلور بيشتر از آليستار بود. تجزيه واريانس داده‌ها نشان داد كه كليه صفات مورد مطالعه به طور معني‌دار تحت تاثير تراكم بوته قرار گرفتند. با افزايش تراكم بوته در واحد سطح، عملكرد دانه و روغن در واحد سطح افزايش يافت. هرچند در تراكم‌هاي پايين ميزان عملكرد دانه در طبق بيشتر از تراكم‌هاي بالا بود ولي اين افزايش به اندازه‌اي نبود كه كاهش عملكرد ناشي از كاهش تعداد بوته در واحد سطح را جبران نمايد.

In order to study the effects of plant density on growth, yield and oil percentage of three sunflower hybrids (Azargol, Alistar, Eroflor) an experiment was conducted at Agriculture Research Station of Myandoab in 2004. These hybrids were sown at four densities of 6, 8, 10 and 12 plants m-2 as factorial based on randomized complete block design with three replications. The results showed that dry matter accumulation (DM), crop growth rate (CGR) and relative growth rate (RGR) were increased with increasing plant density. By increment plant density, leaf area index (LAI) was slowly increased in early stages of growth but with beginning of plant rapid growth, increased dramatically. DM and CGR in Azargol and Eroflor were greater than Alistar. Analysis of variance showed that all traits were significantly affected by plant density. Yield per unit area, oil percentage and oil yield per unit area were increased, with increasing plant density. Although seed yield per plant at low densities was greater than that of high densities, but this increment was not enough for compensating the reduction of yield due to low density.