تاثير تجربه فقدان بر ادراك كودكان در مورد والدين و خداوند

The Effects of Experiencing Loss on Childʹʹs Perception of Parents and God

شكل گيري مفهوم خداوند در كودكان و نقش چهره هاي دلبستگي در پيدايش و تحول اين مفاهيم، به ويژه در دهه هاي اخير مورد توجه روان شناسان قرار گرفته است. در همين راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسي تاثير تجربه فقدان بر ادراك كودكان در مورد مادر، پدر و خداوند طراحي و اجرا گرديد. در اين پژوهش كه از نوع علّي ـ مقايسه اي است، از ميان كليه دانش آموزان مقطع ابتدايي نواحي چهارگانه شهر شيراز، تعداد 126 نفر به روش نمونه گيري تصادفي طبقه اي چند مرحله اي انتخاب شدند. سه مقياس افتراق معنايي آزگود در مورد ادراك كودك از پدر، مادر و خداوند جهت جمع آوري داده هاي پژوهش مورد استفاده قرار گرفت. نتايج تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از آزمون تحليل واريانس نشان داد بين كودكان داراي تجربه طلاق والدين، كودكان داراي تجربه فوت والدين و كودكان عادي از نظر اندازه هاي مربوط به ادراك خداوند، ادراك صفات مهرورزانه خداوند، ادراك صفات مهرورزانه مادر، ادراك پدر و ادراك صفات مهرورزانه پدر تفاوت معناداري وجود دارد. بدين ترتيب كه كودكان داراي تجربه فقدان، خداوند و پدر و مادر را كمتر واجد صفات مهرورزانه توصيف مي كردند. اين تفاوت بين گروه-ها در اندازه هاي مربوط به ادراك خداوند و ادراك صفات مهرورزانه خداوند، بين گروه هاي عادي با گروه فوت والدين و در اندازه هاي ادراك پدر و ادراك صفات مهرورزانه پدر، بين گروه هاي عادي و گروه داراي تجربه طلاق والدين نيز بود. هم-چنين، در اندازه هاي ادراك خداوند، ادراك پدر، ادراك صفات مهرورزانه خداوند، ادراك صفات مهرورزانه مادر و ادراك صفات مهرورزانه پدر، بر اساس آن كه كودك با چه كسي زندگي مي كرد، بين گروه ها تفاوت معناداري وجود داشت. نتايج اين مطالعه همسو با الگوي تطابقي دلبستگي به خداوند نشان مي دهد، دلبستگي كودك به ويژه به پدر، در نتيجه فقدان با اضطراب همراه بوده و به دلبستگي به خداوند نيز تسري مي يابد. در نتيجه، كودك والدي را كه از دست داده، و به دنبال آن خداوند، را كمتر واجد ويژگي هاي مهرورزانه تلقي مي نمايد.

Conceptualization of God in children and the role of attachment figures in genesis and the development of this concept have been investigated by psychologists, especially in recent decades. This study aimed to investigate the impact of experiencing loss on child’s perception of God, mother and father. In this casual-comparative study, a sample of 126 primary school students from Shiraz was selected through multistage stratified random sampling. Osgood’s Semantic Differential Scales were used for data collection. The results of the analysis of variance showed a significant difference between the children with the experience of parents’ divorce, parents’ death and children without a loss experience in the perception of God, perception of father, and loving characteristics of God, father and mother. Children with loss experience perceived God, father and mother with less loving characteristics. In the perception of God and loving characteristics of God, the difference between children with the experience of parents’ death and children without a loss experience was significant. In the perception of father and loving characteristics of father, there was a significant difference between children with the experience of parents’ divorce and children without a loss experience. These results are consistent with correspondence pattern of attachment to God which states that loss experience causes anxiety in child attachment especially, to father, and this would affect attachment to God. Therefore, the child perceives the lost parent and God with less loving characteristics.