مطالعه‌ي زمين ريخت شناسي حوضه‌ي آبريز سد بينالود

The geomorphology study of Binaloud Basin

حوضه ي آبريز بينالود در مركز استان خراسان رضوي واقع گرديده است. اين منطقه در حدّ فاصل زون هاي زمين شناسي بينالود در شمال و ايران مركزي در جنوب واقع شده و تحت تاثير عوامل تكتونيكي و فرسايشي قرار گرفته است. به طور عمومي گسل هاي موثّر بر منطقه، از نوع اصلي و فرعي با روند شمال غرب‌-‌جنوب شرق مي باشند. منطقه ي مورد مطالعه از نظر زمين ريخت شناسي به دليل نوع واحدهاي سنگي حاكم و رخدادهاي تكتونيكي، به طور عمده به شكل دشت مي باشد. وجود واحدهاي سنگي افيوليتي، باعث گرديده است كه رودخانه هاي اصلي به صورت سابسكوينت تشكيل گردند. همچنين، به دليل وجود خصوصيّات سنگ شناسي، طرح زهكشي، عمدتاً از نوع دندريتي است. حوضه ي آبريز بينالود شامل دو حوضه ي اصلي بازه‌حور و كال سياه بوده كه هر كدام داراي پديده-هاي زمين ريخت شناسي مختلفي مي باشند. پديده هاي مختلف زمين ريخت شناسي شناسايي شده در حوضه ي بازه‌حور و زير حوضه ي آن (قره چه)، شامل زمين لغزش، بدلند، فرسايش شياري، واريزه و خندق مي باشند. بيشترين رسوب را خندق ها و فرسايش شياري توليد مي كنند، در صورتي كه در حوضه ي كال‌سياه حركت هاي توده اي و لغزشي نيز تشكيل شده اند. بيشتر رسوبات توسّط حركت هاي توده اي و لغزشي توليد مي شوند. در اين منطقه، مطالعات زمين ريخت شناسي مي تواند به شناسايي مناطق رسوب‌زا و نحوه ي حمل آن كمك نمايد

Binaloud basin is located in the center of Khorasan-e Razavi province, namely between Binaloud to the north and Central Iran geological zones to the south. It is influenced by tectonical and erosional factors. The controlling major and minor faults trend mainly NW- SE. Due to rock type and tectonic activity, the studied area is a plain. The existence of ophiolite units caused that the main rivers are of subsequent type. Also due to lithological properties, the most drainage patterns are of dendritic type. Binaloud basin includes two large subbasins, namely Baz-e-Hour and Kale- Siah, each one consisting of various geomorphological phenomena. Those phenomena that have been identified in Baz-e-Hour and its subbasins (Qareh-Cheh) are landslide, badland, talus, rills and gullies. The last two features are responsible for transporting the most sediments into the basins, whereas in Kal-e-Siah basin, mass movement and slumping are the main sediments. The geomorphic studies could help detailed identification of the sediment supply areas, and their transportation ways. Key words: geomorphology, Binaloud, Baz-e-Hour, Kal-e-Siah, Qareh-Cheh, ophiolite.