تاملي بر رويكرد فازي در نظام فقهي اسلام

Considering Fuzzy Approach to Islamic Juridical System

نظام شريعت اسلامي به عنوان يك سيستم ارزشي وحقوقي كامل با منابع پايدار كتاب و سنت و بهره مندي از عقل به عنوان رسول باطني، سازگارترين نظام ارزشي با تغييرات و تحولات جهان است؛ به طوري كه منطق به كار رفته در كتاب و سنت، منطقي چند ارزشي و پيوسته است. در اين نظام ارزشي، گزاره‌هاي ديني درجه‌بندي و پيوسته، با متغيرهاي زباني بيان گشته است. اين مقاله كوششي است در تبيين نظام ارزشي پيوسته و فازي، تا فرايند استنباط احكام شرعي در نظام شريعت اسلامي را با رويكرد فازي توصيف نموده و بخشي از تاثيرات اين رويكرد را در پويايي فقه و كارآمدي اجتهاد بيان كند

The Islamic Sharia as a full legal value system with sustainable resources (Qur’an and the tradition) as well as benefiting from wisdom as inner messenger is the most adaptable value system with changes of the world. The logic used in Qur’an and the tradition is a multi-valued and continuous logic. In this value system, religious statements have been expressed in continuous and graded linguistic variables. The study is an attempt to explain the fuzzy and continuous value system in order to describe the inference process of religious orders in the Islamic Sharia legal system through a fuzzy approach. Also, this paper tries to state the effects of this approach on the dynamics of jurisprudence and effectiveness of Ijtihad