كاربرد برنامه ريزي آرماني تصادفي در مديريت مصرف منابع آب: مطالعه موردي دشت فيروزآباد

Application of Stochastic Goal Programming in Water Resources Use Management: A Case Study of Firozabad Plain

كافي نبودن آب براي محصولات كشاورزي و كمبود آن در ساير مصارف يكي از مسايل مهم اقتصادي در يك اقليم خشك و نيمه خشك محسوب مي شود. در اين ميان يكي از مهم ترين چالش هاي پيش روي مسيولان، برنامه ريزي مناسب در زمينه مديريت پايدار منابع آب مي باشد. در اين مطالعه با توجه به نوسانات بارندگي و ماهيت تصادفي بودن منابع آب، نحوه برنامه ريزي مصرف آب در دشت فيروزآباد واقع در استان فارس بررسي شد. لذا هدف اين تحقيق ارايه مدل پشتيبان تصميم جهت تعيين ميزان تخصيص آب هاي سطحي و آب هاي زيرميني در دوره هاي خشكسالي، تر سالي و سال معمولي مي باشد. در اين مطالعه به دليل لحاظ كردن و دستيابي همزمان به دو هدف ( مديريت مزرعه و اثرات زيست محيطي) از روش برنامه ريزي آرماني تصادفي استفاده شد. بدين منظور داده هاي مورد نياز از سازمان آب منطقه اي استان فارس براي سال هاي 1364-1386 جمع آوري شده است. اين مدل براي تصميم گيري، سه ضريب كاهشي در رابطه با آب هاي سطحي، آب هاي زيرزميني استاندارد و آب-هاي زيرزميني مكمل در زمان تر سالي، خشكسالي و سال معمولي ارايه مي‌كند. نتايج حاكي از آن است كه در سال خشك به جهت حفظ رودخانه ها مدل استفاده از ذخاير زيرزميني بيشتر از يك سال تر را پيشنهاد مي‌كند.

One of the important economic problems in arid and semi-arid regions is insufficient water for agricultural purposes as it is evident for other purposes. Accordingly, sustainable management of water resources becomes an important challenge for policymakers. This study investigated water use planning based on the fluctuation of rainfall and the random nature of water resources in Firozabad plain of Fars province. A decision support system was developed to allocate surface water and groundwater among farmers in dry, wet and normal years. To conduct the study, the stochastic goal programming approach with two goals of farm management and environmental impact was applied. The data was collected from Fars Regional Water Authority in 1985-2007. To make a decision, the model yields three reduction coefficients of surface water, standard groundwater and complementary groundwater for the three periods of dry, wet and normal months. The results show that, in drought periods, the model recommends using more groundwater than in wet periods in order to save surface water.