بررسي رابطه جهت‌گيري‌هاي مذهبي اسلامي با ابعاد هويت

An Investigation of the Relationship between Islamic Religious Orientation and different Aspects of Identity

هدف از تحقيق حاضر تعيين ارتباط جهت‌گيري‌هاي مذهبي اسلامي با ابعاد هويت بوده‌است. مشاركت‌كنندگان در پژوهش شامل 232 دختر و 99 پسر رشته‌هاي مختلف تحصيلي دانشگاه شيراز بودند كه به روش خوشه‌اي مرحله‌اي انتخاب شدند. ابزارهاي پژوهش، عبارت بودند از: فرم تجديد نظر شده مقياس جهت‌گيري‌هاي مذهبي اسلامي و ويرايش ششم مقياس ابعاد هويت AIQ-IV . براي تعيين پايايي پرسشنامه‌ها از روش آلفاي كرونباخ و براي تعيين روايي مقياس‌ها نيز از تحليل عوامل استفاده شد. ضرايب پايايي حاصل، مويد پايايي مطلوب مقياس‌ها بود. نتايج تحليل عاملي به روش مولفه‌هاي اصلي با چرخش واريماكس براي مقياس جهت‌گيري‌هاي مذهبي بيانگر وجود دو عامل بود كه به ترتيب اعتقادات-مناسك و اخلاق نامگذاري شدند. همچنين نتايج تحليل عاملي براي ابعاد هويت، پنج بعد هوپت فردي، اجتماعي، مذهبي و قومي- نژادي را نشان داد. نتايج رگرسيون چندگانه زير مقياس‌هاي اعتقادات – مناسك و اخلاق نشان داد كه زير مقياس اعتقادات – مناسك پيش‌بيني‌كننده مثبت و معني‌دار بعد هويت مذهبي و زير مقياس اخلاق پيش‌بيني‌كننده ابعاد هويت فردي و ارتباطي به شكل مثبت و نيز پيش‌بيني‌كننده بعد هويت مذهبي به شكل منفي مي‌باشد.

The purpose of this research was to investigate the relationship between Islamic religious orientation and different aspects of identity. The participants in this study were 232 female and 99 male students of different majors in Shiraz University who were selected through cluster random sampling. The revised questionnaire of "Religious Orientation" (Azarbyjani, 1382) and the fourth revised scale of "Identity Aspects AIQ-IV" (Cheek, Smith, and Troop, 2002) were used as instruments. Factor analysis was applied to the data to verify the validity. In addition, Cronbachʹs alpha was calculated to determine the reliability of both questionnaires. The obtained coefficients confirmed the reliability of the scales. Moreover, the results of the factor analysis, using the principle components with varimax rotation for the "Religious Orientation Scale" yielded two factors which were beliefs/rituals and ethics, respectively. In case of AIQ-IV, the results confirmed five dimensions: personal, relational, social, ethnic-national, and religious identities. The results of multiple regression of beliefs/rituals and ethics subscales on different aspects of identity revealed that the beliefs/rituals subscale was a positive predictor of religious identity. In addition, ethics subscale predicted personal and relational identity. However, it negatively predicted the religious identity.