پديد آورندگان :
اميني فر، جاسم نويسنده , , بيگلويي ، محمدحسن نويسنده , , محسن آبادي ، غلامرضا نويسنده , , سميع زاده، حبيب الله نويسنده ,
كليدواژه :
سويا , بهره وري آب , كم آبياري , عملكرد
چكيده فارسي :
به منظور بررسي اثرات كم‌آبياري بر عملكرد و بهره‌وري آب هفت رقم سويا، آزمايشي به صورت كرت‌هاي خردشده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده علوم كشاورزي دانشگاه گيلان اجرا گرديد. فاكتور اصلي شامل چهار سطح بدون آبياري (I4) و آبياري در مكش هاي ماتريك 35-30 (I1، شاهد)، 55-50 (I2) و 75-70 (I3) سانتي‌بار خاك بود. مكش ماتريك خاك با استفاده از تانسيومتر اندازه گيري و در هر آبياري رطوبت خاك به حد رطوبت ظرفيت مزرعه اي رسانده شد. فاكتور فرعي شامل هفت رقم سويا به نام‌هاي 033، 032 و سحر (گروه رسيدگيIV )، L.17، Clark، زان و مادري (گروه رسيدگي III) بود. بهره‌وري آب بر اساس عملكرد دانه و عملكرد زيستي به طور جداگانه محاسبه گرديد. نتايج نشان داد كه با كاهش آّبياري از عملكرد دانه به طور معني داري كاسته شد. به طوري كه بيشترين عملكرد دانه در تيمار I1 و كمترين آن در تيمار I4 بدست آمد. با كاهش آبياري شاخص بهره‌وري آب به طور معني‌داري افزايش يافت به طوري كه تيمارهاي I2 و I3 نسبت به تيمار I1، به ترتيب 13 و 33 درصد افزايش نشان دادند. تيمار آبياري I1 بيشترين حجم آب آبياري (14/2457 مترمكعب در هكتار) را در طول فصل رويش دريافت كرد و تعداد آبياري نيز در اين تيمار بيشترين بود. با توجه به نسبت ماده خشك توليدي به آب مصرفي، اين تيمار از بهره وري آب پاييني برخوردار گرديد. از آنجايي كه تيمار I3 در بين تيمارها بيشترين بهره وري آب را نشان داد و از نظر عملكرد دانه با تيمار I2 تفاوتي نداشت، به نظر مي رسد كه تيمار I3 مناسب ترين شاخص بهره وري آب را دارد. در بين رقم ها نيز، بالاترين بهره وري آب آبياري متعلق به رقم 033 بود. اين رقم بيشترين عملكرد دانه را نيز داشت. بنابراين با توجه به نتايج به دست آمده به نظر مي رسد كه رقم 33 با شيوه آبياري I3 بهترين انتخاب براي كشت سويا در منطقه دشت باشد كه ضمن برخورداري از عملكرد بالا از بهره وري آب خوبي نيز برخوردار است.
چكيده لاتين :
In order to evaluate the effects of deficit irrigation on yield and water productivity of seven soybean cultivars, an experiment was conducted as split plots based on randomized complete block design with three replications at agricultural research farm, Faculty of Agriculture, Guilan University. Main factors of the experiment were four irrigation levels based on soil moisture potential, 30-35 (I1, full irrigation), 50-55 (I2), 70-75 (I3) centibars (measured using tensiometer) and without irrigation (I4). Sub plot factors were included seven soybean cultivars: 033, 032, Sahar (maturity group IV), L.17, Zan, Clark and Madari (maturity group III). Water productivity was calculated based on seed and biological yield. The results showed that deficit irrigation significantly reduced seed yield. The highest and lowest values of the seed yield were obtained in I1 and I4, respectively. But irrigation water productivity significantly increased with application of deficit irrigation treatments (13% and 33% increment in I2 and I3, respectively). During the growing season, treatment I1 received the highest amount of irrigation (2457.14 m3/ha) and also the highest frequency of irrigations (8). According to the ratio of dry matter production to water consumption, water productivity of this treatment (I1) was low. Among all of the irrigation treatments, I3 showed the highest water productivity and there was no significant difference between I2 and I3 for the seed yield. It seemed that I3 had the best water productivity index. Among the studied cultivars, cultivar 033 showed the highest irrigation water productivity (this cultivar had the highest seed yield, as well). According to the results of the present experiment, in Rasht region, combination of treatment I3 and cultivar 033, not only economizes water consumption, increases irrigation efficiency and optimum use of water resources but also produces satisfactory soybean seed yield.
