بررسي عوامل كنترل كننده ي تشكيل كاني هاي سيليس و پيريت در خرده هاي اسكلتي واحد 2 سازند شيشتو (كربونيفر پيشين) واقع در حوض دوراه – جنوب شرقي طبس

Factors controlling the formation of silica and pyrite minerals in skeletal fragments in the Shishtu 2 Formation (Early Carboniferous), at Howz-e-Dorah area, southeast of Tabas

بخش 2 سازند شيشتو به سن كربونيفر پيشين در ناحيه ي مورد بررسي از يك توالي به سمت بالاي كم عمق تشكيل شده است. بيوكلست پكستون هاي اين رسوب ها اغلب داراي خرده هاي اسكلتي كرينوييد، براكيوپود، بريوزوآ، تريلوبيت، مرجان و مقداري فرامينيفر است. سنگ هاي كربناتي اين سازند تحت تاثير تاريخچه ي دياژنتيكي پيچيده اي قرار گرفته اند كه مهم ترين آن ها، فرايند سيليسي شدن و پيريتي شدن است. پيچيدگي سيليسي شدن در اين سنگ هاي آهكي بيشتر به خاطر سيليسي شدن انتخابي جانداران مختلف است. از نظر ريخت شناسي، سيليسي شدن خرده هاي اسكلتي اين ناحيه بيشتر از نوع ميكروكوارتز، كلسدوني و مقداري مگاكوارتز است. ارتباط مشاهده شده ي بين انواع خرده اسكلتي و نوع كوارتز جانشيني بيانگر آنست كه ريزساخت خرده اسكلتي كنترل كننده ي نوع كوارتز جانشيني است. سيليسي شدن خرده هاي اسكلتي اين سازند در راستاي غشاهاي انحلالي نازك رخ داده است كه در اين حالت خرده كلسيتي انحلال يافته و سيليس نهشته شده است. خرده هاي براكيوپود، مرجان و كرينوييد در اين رسوب ها بيشترين حساسيت براي سيليسي شدن را داشته اند. وجود ناخالصي هايي مانند منيزيم در تركيب خرده هاي اسكلتي مانند براكيوپودها و كرينوييدها از عوامل كنترل كننده ي حساسيت اين اجزا به سيليسي شدن است. پيريت دياژنتيكي در اين سنگ هاي آهكي به صورت بلورهاي منفرد شكلدار ديده مي شوند. اين فرايند بعداز مرگ جاندار در طي دياژنز تدفيني رخ مي دهد. پيريتي شدن به شدت به شرايط احيايي و در دسترس بودن يون هاي Fe و S در محيط دياژنتيكي تدفيني وابسته است.

The (Early Carboniferous) Shishtu 2 Formation at the study area is composed of a shallowing upward sequence. Skeletal packstones consist of crinoids, brachiopods, bryozoans, trilobites, corals and rare foraminiferas. The carbonates of this formation have undergone a complex diagenetic history and the most diagenetic events are silicification and pyritization. The complexity of silicification in these limestones is further demonstrated due to selectivity of silicification of different faunas. Based on morphology, four fabric types are distinguished in silica including microcrystalline quartz, spherulitic chalcedony and slightly megaquartz and euhedral quartz. The observed correlation between skeletal fragments and quartz replacement types (QRT) shows that skeleton microstructure may control QRT. The silicification of the skeletal grains in this study occurred along thin solution films where skeletal calcite dissolved and silica precipitated. The brachiopods, corals and crinoids are the most susceptible organisms to silicification. The presence of impurity of Mg2+ in the composition of skeletal grains (e.g., brachiopods and crinoids) may be the controlling factor for their susceptibility for silicification. Diagenetic pyrite in the limestone of the Carboniferous in this area exhibit as euhedral pyrite which occurs as singular euhedral crystals. These may occur after the death of faunas and during burial diagenesis. This process is strongly dependent on the redox potential (dysaerobia to anaerobia) and availability of the required elemental ingredients (Fe and S) in the burial realm.