ارزيابي شاخص هاي تحمل تنش خشكي در برخي هيبريدهاي جديد ذرت

Evaluation of stress tolerance indices in some new maize hybrids

چكيده به منظور بررسي اثر تنش خشكي بر عملكرد دانه چند هيبريد جديد ذرت و ارزيابي شاخصهاي تحمل خشكي، آزمايشي بصورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي در سه تكرار در مزرعه پژوهشي موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر كرج در سال 1388 اجرا گرديد. 100 ، عامل اصلي شامل سه سطح آبياري نرمال، تنش ملايم و تنش شديد (به ترتيب آبياري پس از 70 و عامل فرعي نيز شامل 14 هيبريد ذرت بود. (A و 130 ميليمتر تبخير تجمعي از تشتك تبخير كلاس بر اساس عملكرد دانه ژنوتيپهاي مورد بررسي با توجه به شرايط نرمال و داراي تنش خشكي، ،(STI) تحمل به تنش ،(GMP) ميانگين هندسي بهرهوري ،(MP) شاخصهاي بهرهوري متوسط و نيز درصد تغيير (SSI) حساسيت به تنش ،(YSI) پايداري عملكرد ،(YI) عملكرد ،(TOL) تحمل صفات محاسبه شد. نتايج حاصل از بررسي همبستگي با توجه به شرايط نرمال و تنش ملايم و TOL و با در نظر گرفتن شرايط نرمال و تنش شديد شاخصهاي STI و GMP، MP شاخصهاي را به عنوان بهترين شاخصها براي تعيين ارقام متحمل به تنش كمآبي ميان هيبريدهاي مختلف SSI ذرت معرفي نمود. نتايج مقايسه ميانگين هيبريدها نشان داد با توجه به شرايط بدون تنش، تنش ملايم KLM76004/3-2- و- 1 K47/2-2-1-2-2-1-1-1×K3544/1،KSC و تنش شديد هيبريدهاي 700 1-1-1-1-1 به عنوان هيبريدهاي متحمل به تنش خشكي شناسايي شدند. ×K3545/6 واژه هاي كليد : ي ذرت، تنش خشكي، عملكرد دانه، شاخصهاي تحمل به تنش خشكي.

Abstract In order to study drought tolerance indices and to introduce tolerant maize hybrids in drought conditions, an experiment was conducted at the experimental field of Seed and Plant Improvement Institute, in 2009. The experiment was carried out using split-plot in a randomized complete block design (CRBD) with three replications. The main plots consisted of three levels of irrigation regimes (irrigation after 70, 100 and 130 mm cumulative evaporation from evaporation pan class A) and sub-plots included 14 new corn hybrids. Based on kernel yield of hybrids in normal and stress conditions, mean productivity (MP), geometric mean productivity (GMP), stress tolerance index (STI), tolerance (TOL), yield index (YI), yield stability index (YSI), stress susceptibility index (SSI) trait and change (%) attributes were calculated. The results showed that, in addition to significant correlation under normal and mild drought stress conditions MP, GMP, STI were determined as the best indices. Under normal and water deficit stress TOL and SSI were the best indices for introduce drought tolerant maize hybrids. The KSC700, KLM76004/3-2-1-1-1-1-1-1×K3545/6 and K47/2-2-1-2-2-1-1-1×K3544/1hybrids also identified as tolerant hybrids under drought stress conditions. Keywords: Maize; Drought Stress; Kernel yield; Drought tolerance indices.4