بازتاب اسطوره كاوه در داستان كوتاه رجل سياسي جمالزاده

A Reflection of Kaveh’s Myth in Jamalzadeh’s “Rajol-e Siāsi” (“Politician”) Short Story

مقاله حاضر به بازتاب داستان اسطوره‌اي «كاوه و ضحّاك» از شاهنامه فردوسي در داستان كوتاه «رجل سياسي» از مجموعه يكي بود يكي نبود سيّد محمّد علي جمالزاده مي پردازد و همانندي‌هاي اين دو داستان در طيِّ آن به تفصيل مورد بحث قرار مي گيرد. در بن مايه داستان «كاوه و ضحّاك» نبرد هميشگي «خير و شر» نهفته است و چون عالي ترين و ملموس ترين داستان براي اين نبرد اسطوره‌اي در نوع حماسه از زبان حكيم فردوسي سروده شده، بارها و بارها در تاريخ ادبيّات ما اين داستان در شعر و نثر بازتاب يافته است. با شروع جريان داستان كوتاه، توسّط سيّد محمّد علي جمالزاده در سال1300 بازتاب اين اسطوره با زبان طنز ديده مي‌شود. در سير تبديل اسطوره حماسي به طنز اجتماعي – سياسي معاصر از نظريّه «نورتروپ فراي» استفاده شده تا همانندي و تضاد در ساختار روايي «رجل سياسي» كه به تقليد از داستان «كاوه و ضحّاك» صورت گرفته است، تفسير و تحليل گردد.

This article reflects the mythical story of “Kaveh and Zahak” from Ferdowsi’s Shahnameh in the “Rajol-e Si?si” short story, written by Sayyed Mohammad Jamalzadeh in his “Yeki Bood-yeki nabood” (“Once upon a Time”) collection, and discusses the similarities of the two. The foundation of the “Kaveh and Zahak” tale is the eternal battle between “good and evil” and, as the greatest and the most palpable of stories representing this mythical battle in the epic type, has been told by Hakim Ferdowsi, and has been reflected time and again in the history of our literature in the forms of poetry and prose. With the start of the short story movement by Sayyed Mohammad Jamalzadeh in 1300AP/1921AD, this myth is seen in a satirical language. Nor Trope Fray’s method is used in order to analyse and interpret the conversion trends of epical myth into a modern sociopolitical satire, as well as to demonstrate the similarities and conflicts in the narrative structure of “Rajol-e Si?si”, whch has been imitated to “Kaveh and Zahak”