تاثير آفت پروانه جوانهخوار بلوط .Tortrix viridana L بر پهناي دواير ساليانه بلوط ويول (.Quercus libani Oliv) در جنگلهاي پيرانشهر و سردشت

Effect of the Oak Leafroller Moth, Tortrix viridana L. on Diameter GrowthIncrement of Lebanon Oak (Quercus libani Oliv.) in Piranshahr and Sardasht Forests

يكي از آفاتي كه در سالهاي اخير، گونههاي مختلف بلوط را ( به ويژه در جنگلهاي غرب و شمال غرب كشور) مورد حمله قرار داده، پروانه جوانهخوار بلوط .Tortrix viridana L ميباشد كه آفتي بسيار مخرب در مناطق انتشار اين گونهها است. در استان آذربايجان غربي اين آفت قسمتهايي از جنگلهاي پيرانشهر و سردشت را از سال 1377 تا كنون تحت تاثير قرار داده و با طغيان هرساله، خسارتهاي زيادي را به شادابي و بقاي درختان بلوط وارد ميسازد. در اين مطالعه ابتدا دو منطقه جنگلي، يكي در قسمت آفت زده به مساحت 20 هكتار و ديگري در منطقه بدون شيوع آفت (شاهد) به مساحت 5/5 هكتار، انتخاب شدند. سپس در هر منطقه تعداد 10 درخت از بلوط ويول Q. libani با استفاده از روش ترانسكت مشخص شده و به وسيله مته سال سنج نمونههاي رويشي (مغزي) از هر كدام تهيه شد. پس از آماده كردن نمونهها، پهناي دواير ساليانه اندازهگيري شده و مقايسه بين ميانگين آنها درمناطق آفت زده و شاهد و همچنين همبستگي بين ميانگين پهناي دواير ساليانه و دادههاي اقليمي (بارندگي و دما) صورت پذيرفت. نتايج نشان داد كه در يك دوره 11 ساله (1387-1377) در منطقه آفتزده، ميانگين پهناي دواير ساليانه بعد از طغيان آفت، كاهش معنيداري داشته در حالي كه در منطقه شاهد تفاوت معنيداري مشاهده نشد. همچنين شيوع پروانه جوانهخوار در منطقه آفتزده منجر به كاهش ميانگين پهناي دواير به ميزان 31% نسبت به دوره قبل از طغيان آن شدهاست. عدم وجود همبستگي بين پهناي دواير ساليانه و دادههاي اقليمي در دوره طغيان آفت نشان ميدهد كه ميتوان پروانه جوانه خوار بلوط را عامل كاهش مقدار پهناي دواير ساليانه دانست و بايد نسبت به كنترل اين آفت اقدام نمود.

The oak leafroller moth , Tortrix viridana L. is a destructive pest within it’s spreading area which invades the oak species, especially in west and northwest forests of Iran, in recent years. Some parts of West Azarbayjan’s forests which are located in Piranshahr and Sardasht region have been affected by this pest since 1989 that oak trees vigor and survival have been gone down resulting the pest outbreak anually. In this study, 2 forest sites were chosen primarily which the first one was located in infested area (ca. 20 ha) and the second one was in non-infested area ( as a control, ca. 5.5 ha). In each site, 10 trees of Lebanon oak (Q. libani Oliv.) were selected using transect method and a core was brought out from each tree employing increment borer. After preparing the cores, tree ring width was measured and after that comparing of the mean tree ring width between two sites ( infested and control) and correlation between them and climatic data (precipitation and temperature) were determined. The results showed that the mean tree ring width in the infested site was decreased significantly after outbreak while this significant reduction was not seen in the control through an eleven years period (1998-2008). Also the pest outbreak caused tree ring width reduction of lebanon oak 35% as compared with the period before outbreak. Lack of any correlation between tree ring width and climatic data could be considered as a reason which indicates the oak leafroller moth can cause tree ring width reduction, so control measures should be taken into account immediately.