تحليل ملاحظات دفاعي ـ امنيّتي در آمايش كلان شهر مشهد ـ با تاكيد بر تهديدات تروريستي ـ

Analysis of Defense-Security Considerations in Preparation Plansfor Mashhad with a Focus on Terroristic Attacks

فعاليتهاي گوناگون و پيچيده ي انسان در فضاي جغرافيايي، نيازمند بسترسازي مطلوب جهت دست يابي به حدّ بيشينه ي بهره وري است. بر اين اساس آمايش سرزمين، ارتباط بين انسان، فضا و فعّاليتهاي انسان را نظم ميبخشد. آمايش سرزمين داراي ابعاد ارزشي، سياسي، علمي، هنري و دفاعي- امنيّتي است. يكي از مهمترين ابعاد و ملاحظات آمايش سرزمين، بعد دفاعي- امنيّتي آن است. تاكنون در طرح هاي مختلف آمايش، ديدگاهها عمدتاً بر امر توسعه تاكيد داشته و به ملاحظات دفاعي امنيّتي جهت دفاع سرزميني و حفاظت از مراكز جمعيتي، تاسيسات و امكانات حسّاس و حياتي توجه نشده است. رعايت ملاحظات دفاعي و امنيّتي در طرح هاي آمايشي تابع متغيّرهاي متعددي است كه بايد در اين گونه طرح ها مورد توجه قرار گيرند. موقعيّت جغرافيايي منطقه‌ي مورد نظر، نوع و سطح تهديدات نظامي و امنيتي متوجه اين منطقه ، راهكارها و طرح‌هاي پدافند غير عامل متناسب با نوع تهديدات و شرايط خاص منطقه، مهمترين اين متغيّرها هستند. استان هاي مرزي كشور، داراي موقعيّت، شرايط و ويژگي هاي خاص بوده و تفاوت‌هاي سياسي- فضايي با ساير استان هاي داخل كشور دارند، از اين رو در طرح هاي آمايش استان‌هاي مرزي، بايد ملاحظات دفاعي- امنيّتي متناسب با اين ويژگي ها تدوين و اجرا شود. اين تحقيق تلاش دارد تا با روش توصيفي- تحليلي به تبيين اهميت و جايگاه ملاحظات دفاعي- امنيتي درطرح آمايش كلان شهر مشهد بپردازد.

Various and complex human activities in geographical contexts need proper ground if at most efficiency is to be achieved. Land preparation regulates the relationship between human, space, and human activities. Land preparation has various dimensions related to value system, political, scientific, artistic, and defense-security aspects. One of the most important dimensions of land preparation is its defense-security aspect. Defensive-security considerations have not received due attention in preparation plans yet and presentation of plans and strategies for land defense and protection of military installations and vital, sensitive and significant centers and establishments against the military threats and attacks has been neglected. Observance of defensive and security considerations in preparation plans is affected by several variables that should be noticed in such plans. The most important of these variables are geographical location of the given area, type and level of the military and security threats in the region, civil defense strategies and plans appropriate for the particular types of the regional threats. Border provinces of Iran have specific locations, conditions and characteristics and differ politically and spatially from the central provinces; therefore in preparation plans for border provinces, defensive-security considerations proportionate to these features should be developed and implemented. The present paper attempts to explain the importance and position of defense-security considerations in preparation plans for Mashhad.