ارزيابي كارآيي و مطالعه دامنه ميزباني سوسك بذرخوار Bruchidius fulvus (Col.: Bruchidae) جهت كنترل بيولوژيك علف‌ هرز خارشتر در بيرجند

Investigating Efficacy and Host preference of Bruchidius fulvus (Col.: Bruchidae) for Biological control of Camelthorn in Birjand

سوسك بذرخوار Bruchidius fulvus پتانسيل كنترل بيولوژيك علف هرز خارشتر (Alhagi camelorum) در منطقه ي بيرجند را دارد. به منظور بررسي كارآيي اين سوسك بذرخوار جهت كنترل بيولو‍‍‍‍ژيك علف هرز خارشتر، آزمايشات جداگانه اي در شرايط آزمايشگاهي و طبيعي (مزرعه دانشكده كشاورزي دانشگاه بيرجند) در قالب طرح كاملاً تصادفي در سال 1388 انجام شد. بدين منظور در شرايط طبيعي نمونه هايي از 50 بوته خارشتر در سه فصل از سال شامل بهار و پاييز (با حشره) و تابستان (بدون حشره يا شاهد) به طور تصادفي گرفته شد. نتايج نشان داد كه در نمونه‌برداري بهار (اواسط ارديبهشت ماه) و پاييز (اواسط آبان ماه) به ترتيب 15/1±35 و 04/1±48 درصد از بذور در نيام ها به طور ميانگين تخريب شدند. همچنين درصد جوانه زني بذور در شرايط آزمايشگاهي در دماي 15:25 درجه سانتي گراد روز: شب، رطوبت نسبي50 درصد و دوره روشنايي: تاريكي 12:12 ساعت به ترتيب در شرايط بدون حشره (شاهد)، نمونه برداري بهاره و نمونه برداري پاييزه به طور ميانگين 8/2±65، 13/2±5/33 و 59/2±27 درصد بود. نتايج اين مطالعه نشان داد كه فعاليت اين سوسك بذرخوار سبب كاهش معني دار (001/0 ?p) بذور خارشتر و ميزان جوانه زني (قوه ناميه) آن در مقايسه با شاهد شده است. ميانگين فعاليت پارازيتوييدها در نمونه‌برداري هاي بهاره و پاييزه به ترتيب 52/0±1/12 و 42/0±16/15 درصد بود، كه مي تواند كارآيي كنترل بيولوژيك خارشتر توسط B. fulvus را كاهش دهد. نتايج آزمايشات ترجيح ميزباني كه در دماي ثابت 1±25 درجه سانتي گراد و رطوبت نسبي 5±65 درصد با استفاده از روش شرات و هاروي (19) انجام شد، نشان داد كه B. fulvus احتمالاً گونه اي تك ميزبانه بوده و تنها بر روي علف هرز خارشتر خسارت زا است.

Bruchidius fulvus Allard is a biological control agent of camelthorn weed (Alhagi camelorum Fisch.) in Birjand region. Efficiency of B. fulvus for biological control of Camelthorn weed was studied by separate experiments in laboratory and natural conditions based on CRD in 2009. So in average, 35±1.15 and 48±1.04% of the seeds in the legumes destroyed in the spring sampling (Early of May) and in fall (Early of November), respectively. Also the percent of seed germination was 65±2.8, 33.5±2.13 and 27±2.59% in average under the laboratory conditions and control and in spring and fall sampling, respectively. The results of this study indicated that the activity of this seed beetle caused a significant decrease (p? 0.001) in the seeds camelthorn and percent of seed germination (viability) rather than the control. The mean percents of parasitism for spring and fall sampling were 12.1±0.52 and 15.16±0.42%, that it can be decrease the efficiency of B. fulvus in biological control programs in natural conditions. The results of host preference experiments that studied under constant temperature of 25±1?C and relative humidity 65±5% based on Sherratt and Harvey (1993) method indicated that B. fulvus is probably a monophagous species and only hurt to the camelthorn weed.