تاثير نيتروژن بر دوره بحراني كنترل علف هاي هرز آفتابگردان در منطقه بيرجند

Effect of Nitrogen on Critical Period of Weed Control in Sunflower (Helianthus annuus L.) in Birjand Region

به منظور بررسي تاثير نيتروژن بر دوره بحراني كنترل علف هاي هرز در آفتابگردان (Helianthus annuus L.)، آزمايشي در سال 1388 در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه بيرجند، به صورت كرت‌هاي خرد شده (اسپليت پلات) در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 24 تيمار و 3 تكرار به اجرا در‌آمد. فاكتور اصلي، شامل 3 سطح كود نيتروژن (صفر، 100 و 200 كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار) و فاكتور فرعي، دوره رقابت آفتابگردان با علف هرز بر مبناي مراحل رشدي آفتابگردان بود. اين دوره ها شامل سه سطح عاري از علف هاي هرز تا مراحل دو برگي، چهار برگي و ظهور طبق آفتابگردان و سه سطح آلوده به علف هاي هرز تا مراحل مذكور در آفتابگردان بود. دو سطح ديگر شامل كرت هاي عاري از علف هرز و آلوده به علف هرز تا پايان دوره رشد آفتابگردان نيز به عنوان شاهد در نظر گرفته شدند. دوره بحراني كنترل علف هاي هرز در سه سطح نيتروژن مورد مطالعه، بر مبناي 5، 10 و 15 درصد كاهش عملكرد قابل قبول، از طريق برازش توابع گامپرتز و لجستيك به داده هاي مربوط به عملكرد نسبي، به ترتيب در تيمارهاي عاري و آلوده به علف هاي هرز تعيين شد. افزايش دوره تداخل و كاهش دوره عاري از علف‌هاي هرز، وزن خشك آن‌ها را افزايش ولي تراكمشان را كاهش داد. بيشترين وزن خشك و رقابت علف‌هاي هرز و در نتيجه كمترين عملكرد آفتابگردان در تيمارهاي رقابت، در سطح 100 كيلوگرم در هكتار كود نيتروژن بدست آمد. طولاني ترين دوره بحراني علف‌هاي هرز آفتابگردان نيز متعلق به اين سطح كود نيتروژن بود. بر اساس نتايج طول اين دوره براي 5 درصد كاهش عملكرد قابل قبول در سطوح كودي صفر، 100 و 200 كيلوگرم در هكتار به ترتيب 66-1 روز پس از سبز شدن (سبز شدن تا اواخر پر شدن دانه)، 91-3 روز پس از سبز شدن (سبز شدن تا قهوه اي شدن پشت طبق‏ها) و 76-2 روز پس از سبز شدن (سبز شدن تا شروع زرد شدن پشت طبق‏ها) محاسبه شد.

In order to study of nitrogen effect on critical period of weed control in sunflower (Helianthus annuus L.) in Birjand region, a split plot experiment based on randomized complete block design was conducted with 24 treatments and 3 replications in research farm of college of agriculture of Birjand University in 2010. The main factor was three levels of nitrogen (0, 100 and 200 Kg.ha-1) and the sub factor was different weed competition periods containing of three levels of weed free, 3 levels of weed infested until phonological stages of V2, V4 and VR with two control (all season weed free and weed infested) treatments. The critical periods of weed control based on 5%, 10% and 15% of acceptable yield loss, were estimated by fitting of Gompertz and Logestic functions to driven data of respective yield of sunflower in weed free and weed infested treatments respectively. Results showed that increasing of weed infested period and decreasing of weed free periods, increased weed dry weight but decreased their density. The most weed dry weight and competition and so the least yield of sunflower was observed in 100 Kg ha-1 nitrogen. So, the longest period of weed control was obtained at this level of nitrogen fertilizer. The critical periods of weed control based on 5% of acceptable yield loss were 1-66, 3-91 and 2-76 DAE for 0, 100 and 200 Kg ha-1nitrogen, respectively.