مطالعه تنوع زيستي گياهان صنعتي ايران

Evaluation of Industrial of Crop Diversity in Iran

به منظور ارزيابي تنوع گونه‌اي گياهان صنعتي استان‌هاي مختلف كشور، مطالعه‌اي با استفاده از داده‌هاي حاصل از آمار و اطلاعات منتشر شده سازمان جهاد كشاورزي انجام شد. اطلاعات مربوط به سطح زير كشت از 29 استان كشور جمع آوري و پس از تجزيه و تحليل اين اطلاعات شاخص شانون محاسبه گرديد. در بين استان‌هاي كشور، بيشترين تنوع گياهان صنعتي نسبت به كل گياهان زراعي مربوط به استان‌هاي گلستان، سمنان و اصفهان بود. تنوع بالاي گياهان صنعتي در اين مناطق به دليل بالا بودن سطح زير كشت سيب زميني، چغندر قند، پنبه، توتون و گياهان روغني مي‌باشد. كمترين تنوع مربوط به استان سيستان و بلوچستان و ايلام بود. در اين دو استان تنها سيب زميني، گياهان روغني و توتون كشت مي‌شود. بررسي نتايج تجزيه كلاستر بر روي داده‌هاي مربوط به نسبت اختصاص سطح زير كشت گروه‌هاي كاركردي مختلف به كل گياهان صنعتي در استان‌هاي مختلف كشور نشان داد كه در سطح تشابه 75% استان‌هاي گلستان، قم، مازندران و كهگيلويه و بوير احمد در يك گروه و استان‌هاي آذربايجان، كرمانشاه، ايلام و خوزستان بر اساس نسبت اختصاص گياهان صنعتي، در گروه جداگانه‌اي قرار گرفتند. استآن‌هاي قزوين، يزد، سمنان، كرمان، فارس، مركزي و خراسان نيز از درجه تشابه يكساني برخوردار بودند.

In order to investigate biodiversity of industrial crop in Iran, an investigation was made based on the statistical data available on acreage and production of this crop in the country. Cultivated area of industrial crop from 29 provinces were analyzed and Shannon biodiversity index was calculated. The highest biodiversity index compare to the total crop species was observed in Golestan, Semnan and Isfehan. Higher biodiversity in these provinces is due to higher cultivated area for potato, sugar beet, cotton, tobacco, and oil crop. The lowest biodiversity was observed for Sistan and Balochestan and also Ilam provinces. In these tow provinces, only potato, oil crop and tobacco were cultivated. Cluster analysis for the ratio of cultivated area for the functional group to total industrial crop acreage in different provinces showed that at %75 similarity level, Golestan, Ghom, Mazandaran, Kohkiloueh were located on one group and Azarbijan, Kermanshah, Ilam and Khozestan were located in other group. Ghazvin, Yazd, Semnan, Kerman, Fars, Markazi and Khorasan were similar in this respect.